Πέμπτη 28 Οκτωβρίου 2010

Το έπος του '40

CHE FECE...IL GRAND RIFIUTO




Σε μερικούς ανθρώπους έρχεται μια μέρα



που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο το ΟΧΙ




να πούνε .Φανερώνεται αμέσως όποιος το ΄χει




έτοιμο μέσα του το Ναι ,και λέγοντάς το πέρα




πηγαίνει στην τιμή και στην πεποίθησί του.




Ο αρνηθείς δεν μετανιώνει .Αν ρωτιούνταν πάλι




,ΟΧΙ θα ξανάλεγε .Κι όμως τον καταβάλλει




εκείνο τ΄ ΟΧΙ-το σωστό-εις όλην την ζωή του.
K.KABAΦΗΣ

Τα ξημερώματα της 28 Οκτωβρίου 1940 ένα έθνος βγαλμένο από τα κόκκαλα των προγόνων του τόλμησε να πει το μεγάλο ΟΧΙ σε μια μεγάλη δύναμη της εποχής ,την Ιταλία του δικτάτορα Μουσσολίνι.Το τελεσίγραφο που επιδόθηκε από τον Ιταλό πρεσβευτή Γκράτσι στον πρωθυπουργό της Ελλάδας ,Ιωάννη Μεταξά όριζε μεταξύ των άλλων το δικαίωμα της Ιταλίας να καταλάβει με τις ένοπλες δυνάμεις της μερικά στρατηγικά σημεία του ελληνικού εδάφους.Ο Μεταξάς ,αν και δικτάτορας και ομοϊδεάτης του Μουσσολίνι,αντιλήφθηκε την κρισιμότητα της περίστασης και απέρριψε τις ιταμές αξιώσεις των Ιταλών φασιστών.
Στην Ευρώπη η Τσεχοσλοβακία,η Πολωνία , η Νορβηγία, η Ολλανδία , το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και η Γαλλία καταλαμβάνονται χωρίς σθεναρή αντίσταση από τα γερμανικά στρατεύματα του Χίτλερ.Όλη η Ευρώπη παραλύει.Η Νέα τάξη Πραγμάτων των Ναζί ισοπεδώνει τη μια μετά την άλλη τις χώρες της Γηραιάς ηπείρου.Η Ιταλία έχει ήδη κατακτήσει την Αιθιοπία σφαγιάζοντας χιλιάδες κατοίκους της.Οι δύο αυτές συμμαχικές δυνάμεις μοιάζουν ακαταμάχητες και ανίκητες σαν τον Γολιάθ.
Οι Ιταλοί με ορμητήριο την Αλβανία, την οποία έχουν υποτάξει,αποφασίζουν να επιτεθούν στην Ελλάδα.Όλος ο κόσμος περιμένει την επανάληψη της σκηνής.Οι Ιταλοί είναι πάνοπλοι,πολεμούν σκληρά και έχουν αρχικά ορισμένες επιτυχίες.Ο Μουσσολίνι πιστεύει ότι η επιχείρηση είναι χρήσιμη και εύκολη .Ο Αμερικανός ανταποκριτής των New York Times στην Ελλάδα γράφει: «Οι Έλληνες είναι νευρώδεις άντρες με λαμπερά μάτια.Οι κακόμοιροι, είπαμε, τι πιθανότητες έχουν μπροστά στον ιταλικό στρατό».Ο αρχιστράτηγος των ελληνικών δυνάμεων,Αλέξανδρος Παπάγος κατηγορεί τον Μεταξά για αδράνεια.Ο Μεταξάς μέμφεται τον αρχιστράτηγο και τους υπουργούς για ηττοπάθεια. Η έκβαση του πολέμου προδιαγράφεται δυσμενής.
Το Γενικό Επιτελείο Στρατού είχε καταλήξει στην ιδέα μιας ηρωικής αντίστασης και ενός γρήγορου ,αλλά ένδοξου τέλους . Οι Έλληνες όμως διαψεύδουν τις προσδοκίες όλων και υπερβαίνουν τα παραδεκτά με τον πιο φυσικό τρόπο.Ο Γεώργιος Σεφέρης γράφει: «Ο λαός έκανε μόνος του αυτό που έκανε-μόνος του.Αυτοί οι άνθρωποι το καλύτερο που έχει ο τόπος μας».
Κανείς απ’ όλους αυτούς τους δήθεν ρεαλιστές και ορθολογιστές δεν υπολόγισε έναν αστάθμητο παράγοντα:τον ελληνικό Λαό.Σε μια παγωμένη Αλβανία 27 ιταλικές μεραρχίες με συντριπτική υπεροχή σε εφόδια,οπλισμό και αεροπλάνα καταδιώκονται από 15 ελληνικές ανεπαρκέστατα οπλισμένες. «Οι Έλληνες είναι γυμνοί» αναφέρει στην ιστορία του ο Ρεϊμόν Καρτιέ.
Οι Έλληνες στρατιώτες όχι μόνον αντιστέκονται ,αλλά και μεταφέρουν τον πόλεμο στην Αλβανία.Η Κορυτσά ,το Τεπελένι, οι Άγιοι Σαράντα απελευθερώνονται από τον Ελληνικό Στρατό.Ο Μουσσολίνι ομολογεί: «Τίποτα δεν μπορούμε πια να κάνουμε .Είναι ηλίθιο ,είναι γελοίο ,αλλά πρέπει να ζητήσουμε ανακωχή με τη μεσολάβηση του Χίτλερ».
Το έπος αυτό μοιάζει με θαύμα:απίστευτο κι όμως ελληνικό.Ο πρωθυπουργός της Μ.Βρετανίας Ουΐνστον Τσώρτσιλ σε ένα ντελίριο ενθουσιασμού δηλώνει: « Από εδώ και πέρα δεν θα λέγεται ότι οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες, αλλά ότι οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες."
Η ΕΣΣΔ, δια του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Μόσχας, αναγνώρισε την καθοριστική συμβολή της Ελλάδος στην καθυστέρηση και τελική αποτυχία της Γερμανικής επίθεσης εναντίον της (επιχείρηση "Barbarossa"): "Επολεμήσατε άοπλοι εναντίον πανόπλων και ενικήσατε. Μικροί εναντίον μεγάλων και επικρατήσατε. Δεν ήτο δυνατόν να γίνει άλλως, διότι είσθε Έλληνες. Εκερδίσαμεν χρόνον διά να αμυνθώμεν. Ως Ρώσοι και ως άνθρωποι σας ευγνωμονούμε."Ο αμερικανός πρόεδρος Φραγκλίνος Ρούσβελτ γράφει στον Έλληνα πρέσβη στην Ουάσιγκτον: « η Ελλάδα δημιούργησε το παράδειγμα, το οποίον καθένας από εμάς οφείλει να ακολουθήσει μέχρις ότου οι άρπαγες της ελευθερίας οδηγηθούν τελικώς στην δίκαιη εξόντωσή τους."
Το ιταλικό στραπάτσο είναι η πρώτη ήττα των δυνάμεων του Άξονα.Στην Ευρώπη φουντώνει πάλι ο φιλελληνισμός του 19ου αι.Ο στρατηγός Ντε Γκολ και οι ελεύθεροι Γάλλοι παραληρούν.Στα γαλλοϊταλικά σύνορα αναρτάται επιγραφή που γράφει: «Έλληνες στρατιώτες,αλτ!Εδώ αρχίζουν τα γαλλικά σύνορα».
Ωστόσο,οι Γερμανοί σπεύδουν να βοηθήσουν τους Ιταλούς.Τον Απρίλιο του 1941 εισβάλλουν στην Ελλάδα.Στο οχυρό Ρούπελ οι Έλληνες πολεμούν τα ναζιστικά στρατεύματα.Στην απαίτηση των τελευταίων για συνθηκολόγηση ο διοικητής του οχυρού, ο Συριανός ταγματάρχης Γεώργιος Δουράτσος απάντησε ότι τα οχυρά δεν παραδίδονται αλλά καταλαμβάνονται και ότι θα συνεχίσει τον αγώνα στερούμενος άλλων διαταγών. Στις 10 Απριλίου 1941 έλαβε χώρα η κατάληψη του οχυρού. Τα γερμανικά τμήματα απέδωσαν τιμές. Ο εντεταλμένος για την παραλαβή του οχυρού Γερμανός αξιωματικός συγχάρηκε τον διοικητή του, ταγματάρχη Γεώργιο Δουράτσο, διαβιβάζοντας τα συγχαρητήρια και το θαυμασμό των ανωτέρων του. Τόνισε μάλιστα ότι για τους Γερμανούς αποτελούσε τιμή και υπερηφάνεια που είχαν ως αντίπαλο έναν τόσον ηρωικό στρατό. Στη Γερμανία έχουν μείνει έκπληκτοι με το ελληνικό φαινόμενο.Ο ίδιος ο Χίτλερ αναγκάζεται να δηλώσει: "Ενώπιον της Ιστορίας είμαι υποχρεωμένος να αναγνωρίσω ότι, από τους μέχρι τώρα αντιπάλους μας, ο Έλληνας στρατιώτης πολέμησε με εξαιρετική γενναιότητα και δεν παραδόθηκε παρά όταν κάθε αντίστασή του ήταν αδύνατη. Ως εκ τούτου, απεφάσισα να μην κρατηθεί κανένας Έλληνας στρατιώτης αιχμάλωτος και οι αξιωματικοί να διατηρήσουν τα προσωπικά όπλα τους."
Τελικά,οι Γερμανοί καταλαμβάνουν την Αθήνα στις 27 Απριλίου 1941.Η βασιλική οικογένεια και η κυβέρνηση καταφεύγουν στην Κρήτη ,όπου λίγο έλειψε να τους πάρουν με τις πέτρες λόγω της απροθυμίας τους να σταθούν πλάι στον ελληνικό λαό.
Η σκιά της Κατοχής πέφτει βαριά στη χώρα η οποία χωρίζεται σε τρεις ζώνες :τη γερμανική ,την ιταλική και τη βουλγαρική.Οι Γερμανοί καταληστεύουν τον πλούτο της χώρας. Το ποσό που υπεξαίρεσαν από τα κρατικά ταμεία με τη μορφή αναγκαστικών δανείων ανέρχεται στα 30 δις ευρώ με τις πιο συντηρητικές εκτιμήσεις. Η πείνα θερίζει τους ανθρώπους.Μόνο στην Αθήνα ,τον χειμώνα του 1941 οι νεκροί πλησιάζουν τις 150.000.Στη Σύρο υπολογίζεται ότι 9.000 πολίτες σε σύνολο 30.000 πέθαναν από την πείνα και τις ασθένειες.
Ο ελληνικός λαός δεν το βάζει κάτω. Αντιστέκεται ενάντια στην τριπλή κατοχή μέσω τριών μεγάλων αντιστασιακών οργανώσεων:Το Ε.Α.Μ(Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο) με τη μαζικότερη συμμετοχή πολιτών ,Ο Ε.Δ.Ε.Σ(Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος) και η Ε.Κ.Κ.Α(Εθνική και Κοινωνική Απελευθέρωση).Το ένοπλο τμήμα του Ε.Α.Μ.,ο Ε.Λ.Α.Σ(Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός) καθοδηγείται από τον γεωπόνο Θανάση Κλάρα με το ψευδώνυμο Άρης Βελουχιώτης.Ο Άρης Βελουχιώτης είναι η στρατιωτική και πολιτική μεγαλοφυΐα που θα ενορχηστρώσει στα βουνά την αντίσταση κατά των κατακτητών και των ελλήνων συνεργατών τους ακολουθώντας την αγωνιστική παράδοση των ηρώων του ΄21.Είναι ο Κολοκοτρώνης του 40 και ένα πρόσωπο ταμπού για το οποίο η σχολική ιστορία αφιερώνει μια αράδα.Αυτός ο Τσε Γκεβάρα της Ελλάδας τόλμησε να τα βάλει με όλες τις εξουσίες μέσα και έξω απ’την Ελλάδα και γι’αυτό εξοντώθηκε.Στη θέα του αποκεφαλισμένου πτώματός του οι ηγεσίες της Αριστεράς και της Δεξιάς ανακουφίστηκαν,γιατί θα συνέχιζαν να σκέπτονται ρωσικά,αγγλικά και αμερικάνικα,ενώ ο Βελουχιώτης τολμούσε να σκέπτεται ελληνικά.
Και τούτο αποδεικνύεται από το έργο του,από το έργο του ΕΛΑΣ:Στα μέσα του ΄43 όλη σχεδόν η ηπειρωτική Ελλάδα ελεγχόταν από τον ΕΛΑΣ,οι γυναίκες αποκτούσαν δικαίωμα ψήφου πρώτη φορά στην ιστορία της Ελλάδας,ο κοινοτισμός της Τουρκοκρατίας με τους θεσμούς της άμεσης δημοκρατίας αναβίωνε ,θεατρικές παραστάσεις ανέβαιναν στα χωριά και 1.000.000 Έλληνες μυστικά ψήφιζαν για να εκλέξουν εθνοσυμβούλους.
Το δεύτερο ,λοιπόν, έπος του ελληνικού λαού έμελλε να γραφτεί στα βουνά,όπου ανασαίνουν ελεύθερα οι αντάρτες.
Κορυφαία αντιστασιακή ενέργεια αυτής της εποποιίας είναι η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου το Νοέμβη του 1942.Έτσι η Ελλάδα κόβεται στα δύο και ο εφοδιασμός του γερμανού στρατάρχη Ρόμελ ,που πολεμά τους Βρετανούς στην Βόρεια Αφρική ,με πολεμοφόδια και τρόφιμα εμποδίζεται.
Στη δράση των οργανώσεων αυτών οι κατακτητές απαντούν με τρομοκρατικές ενέργειες.Η λίστα των τόπων μαρτυρίου ατελείωτη.Χιλιάδες Έλληνες εκτελούνται στα Χανιά,Νιγρίτα,Πτολεμαΐδα,Κιλκίς,Γύθειο,Καλογρέζα,Μονοδένδρι Λακωνίας,Υψηλάντη Βοιωτίας,Κλεισούρα Καστοριάς,Καλάβρυτα,Καισαριανή.Στο Δίστομο, ανάμεσα στους νεκρούς βρίσκονται παιδιά, γυναίκες, άντρες, γέροντες ακόμη και έμβρυα με τις λόγχες των Γερμανών καρφωμένες στις κοιλιές των εγκύων γυναικών.
Για αυτές τις θηριωδίες,καμμία ελληνική κυβέρνηση ως σήμερα δεν απαίτησε την παραδειγματική τιμωρία των ενόχων,ούτε καν αποζημίωση για τα θύματα και τους συγγενείς τους.Και ενώ η Ελλάδα απελευθερώνεται,οι ηγέτες της Μ.Βρετανίας, Ουίνστον Τσώρτσιλ και της Σοβιετικής Ένωσης , Ιωσήφ Στάλιν στη Σύνοδο της Γιάλτας παίζουν στα ζάρια το πολύπαθο κορμί της Ελλάδας: 90% παίρνουν οι Άγγλοι και 10% οι Σοβιετικοί .Δηλαδή κατά 90% ανήκει στους Άγγλους και 10% στους Ρώσους.Ό,τι επιτεύχθηκε στην διάρκεια της κατοχής γκρεμίζεται από τον καταραμένο εμφύλιο πόλεμο με τους αδελφούς ένθεν κακείθεν να ζητούν εκδίκηση.Αποδείχθηκε ότι ο Ελληνισμός ,αφού επινόησε την τραγωδία,μπόρεσε να γράψει μια ακόμη ,για να επαληθευτεί το ρηθέν: «Οι Έλληνες είναι σοφόμωρος λαός».Και η αυλαία κλείνει δηλητηριάζοντας τις ψυχές των Ελλήνων για δεκαετίες.
Ανασκοπώντας αυτή τη χρονική περίοδο δεν πρέπει να μας διαφεύγει την προσοχή ότι ο ανεπανάληπτος ζήλος ,το ακαταμάχητο θάρρος,η αυταπάρνηση και οι θυσίες των Ελλήνων τόσο στην περίοδο του πολέμου όσο και κατά της διάρκεια της κατοχής και της Αντίστασης αποτελούν πολύτιμη παρακαταθήκη για τις νεώτερες γενιές.
Αποδεικνύεται περίτρανα ότι ,όταν οι Έλληνες συνεργάζονται,ομονοούν και προτάσσουν το συλλογικό και πατριωτικό συμφέρον, κερδίζουν όχι μόνο το θαυμασμό όλου του κόσμου,αλλά και μεγαλουργούν.Αντίθετα, όσο το βόλεμα ,ο ατομισμός,η λογική της ρεμούλας και της αρπαχτής θα γιγαντώνονται στην κοινωνία και την πολιτική,τόσο θα μαραζώνει το έθνος και θα βουλιάζει στην παρακμή.Σήμερα,δεν είναι λίγες οι φωνές που μιλούν ακόμη και για το τέλος του ελληνισμού ως έθνους με βαρύ ιστορικό και πολιτιστικό φορτίο.Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι το δημογραφικό πρόβλημα επιτείνεται,ενώ οι Έλληνες αντιγράφουν αμερικανόπνευστες συνταγές πολιτικού και κοινωνικού τρόπου ζωής.Ο εθνικός κίνδυνος εξ Ανατολής πάντα καραδοκεί, η ένταξη μας στη Ευρωπαϊκή Ένωση περιορίζει την οικονομική και πολιτική αυτονομία μας ,αλλά οι έλληνες φαίνονται προς το παρόν αδύναμοι να αντιπροτείνουν ένα πολιτιστικό,πολιτικό και κοινωνικό μοντέλο ως ανάχωμα στην πλημμυρίδα της παγκοσμιοποίησης εμπνευσμένο από την αρχαία ελληνική δημιουργία και την ζωογόνο παράδοση του Βυζαντίου.
Κι όμως κάθε φορά που τόλμησαν ,καινοτόμησαν και πρωτοτύπησαν.Αλήθεια ,όταν θα διατρέξει κίνδυνο η πατρίδα ,θα σταθούμε αντάξιοι συνεχιστές των παλαιών αγωνιστών;

Πέμπτη 14 Οκτωβρίου 2010

ΕΡΩ, Τεύχος 3


ΕΡΩ, Τεύχος 3
Ένα περιοδικό γι΄ αυτούς που αγαπούν την Ορθοδοξία και τον Ελληνισμό κόντρα στο πνεύμα της Νέας Τάξης Πραγμάτων.
ΓΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ: 2310552207, contact@enromiosini.gr, www.enromiosini.gr

Παρασκευή 8 Οκτωβρίου 2010

Μ. Θεοδωράκης: "Προμήνυμα μεγάλων συμφορών"

"Με τον κοινό νου που διαθέτω, δεν μπορώ να εξηγήσω και ακόμα περισσότερο να δικαιολογήσω την ταχύτητα με την οποία... κατρακύλησε η χώρα μας από τα επίπεδα του 2009 σε τέτοιο σημείο, ώστε με το ΔΝΤ να απολέσουμε ένα μέρος της εθνικής μας κυριαρχίας και να τεθούμε σε καθεστώς κηδεμονίας...

Και είναι περίεργο ότι κανείς έως τώρα δεν ασχολήθηκε με το πιο απλό, δηλαδή την οικονομική μας διαδρομή με αριθμούς και στοιχεία από τότε έως τώρα, ώστε να καταλάβουμε κι εμείς οι αδαείς τους πραγματικούς λόγους αυτής της πρωτοφανούς και ιλιγγιώδους εξελίξεως, που έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια της εθνικής μας αυτοτέλειας και μαζί της την διεθνή ταπείνωση.

Άκουω για το χρέος των 360 δισεκατομμυρίων, όμως συγχρόνως βλέπω ότι τα ίδια και μεγαλύτερα χρέη έχουν πολλές άλλες χώρες. Άρα δεν μπορεί να είναι αυτή η βασική αιτία της κακοδαιμονίας. Επίσης με προβληματίζει το στοιχείο της υπερβολής στα διεθνή χτυπήματα με στόχο την χώρα μας, μαζί με ένα τόσο καλά εναρμονισμένο συντονισμό εναντίον μιας ασήμαντης οικονομικά χώρας, που καταντά ύποπτος. Έτσι οδηγούμαι στο συμπέρασμα ότι κάποιοι μας ντρόπιασαν και μας φόβισαν, για να μας οδηγήσουν στο ΔΝΤ, που αποτελεί βασικό παράγοντα της επεκτατικής πο! λιτικής των ΗΠΑ και όλα τα άλλα περί ευρωπαϊκής αλληλεγγύης ήταν στάχτη στα μάτια μας, για να μη φανεί ότι πρόκειται για μια καθαρά αμερικανική πρωτοβουλία, για να μας ρίξει σε μια εν πολλοίς τεχνητή οικονομική κρίση, ώστε να φοβηθεί ο λαός μας, να φτωχύνει, να χάσει πολύτιμες κατακτήσεις και τέλος να γονατίσει, έχοντας δεχθεί να τον κυβερνούν ξένοι. Όμως γιατί; Για να εξυπηρετηθούν ποια σχέδια και ποιοι στόχοι;

Παρ’ ό,τι υπήρξα και παραμένω οπαδός της ελληνοτουρκικής φιλίας, εν τούτοις πρέπει να πω ότι με φοβίζει αυτή η αιφνίδια σύσφιξη των κυβερνητικών σχέσεων, οι επαφές υπουργών και άλλων παραγόντων, οι επισκέψεις στην Κύπρο και η έλευση του Ερντογκάν. Υποψιάζομαι ότι πίσω απ’ αυτά κρύβεται η αμερικανική πολιτική με τα ύποπτα σχέδιά της, που αφορούν τον γεωγραφικό μας χώρο, την ύπαρξη υποθαλάσσιων κοιτασμάτων, το καθεστώς της Κύπρου, το Αιγαίο, τους βόρειους γείτονές μας και την αλαζονική στάση της Τουρκίας, με μόνο εμπόδιο την καχυποψία κα! ι την εναντίωση του ελληνικού λαού.

Όλοι γύρω μας, ποιος λίγο ποιος πολύ, είναι δεμένοι στο άρμα των ΗΠΑ. Η μόνη παραφωνία εμείς, που από την επιβολή της Χούντας και την απώλεια του 40% της Κύπρου ως τους εναγκαλισμούς με τα Σκόπια και τους υπερεθνικιστές Αλβανούς, δεχόμαστε συνεχώς χτυπήματα δίχως να βάλουμε μυαλό.

Θα έπρεπε λοιπόν να καταργηθούμε ως λαός και αυτό ακριβώς γίνεται σήμερα. Καλώ τους οικονομολόγους, πολιτικούς, αναλυτές να με διαψεύσουν. Πιστεύω ότι δεν υπάρχει άλλη λογικοφανής εξήγηση παρά το γεγονός ότι υπήρξε μια διεθνής συνωμοσία, στην οποία συμμετείχαν και οι Ευρωπαίοι φιλοαμερικανοί τύπου Μέρκελ, η ευρωπαϊκή Τράπεζα, ο διεθνής αντιδραστικός τύπος, που όλοι μαζί συνωμότησαν για το «μεγάλο κόλπο» της υποβάθμισης ενός ελεύθερου Λαού σε υποτελή. Τουλάχιστον εγώ δεν μπορώ να δώσω καμμία άλλη εξήγηση. Παραδέχομαι όμως ότι δεν διαθ! έτω ειδικές γνώσεις αλλά μιλώ βασισμένος στον κοινό νου. Ίσως και πολλοί άλλοι να σκέφτονται όπως εγώ κι αυτό ίσως το δούμε στις μέρες που θα ‘ρθουν.

Πάντως θα ήθελα να προετοιμάσω την κοινή γνώμη και να τονίσω ότι εάν η ανάλυσή μου είναι ορθή, τότε η οικονομική κρίση (που όπως είπα μας επεβλήθη) δεν είναι παρά μόνο το πρώτο πικρό ποτήρι στο λουκούλειο γεύμα που θα ακολουθήσει και που αυτή τη φορά θα αφορά ζωτικά και κρίσιμα εθνικά μας θέματα, που δεν θα ήθελα ούτε να φανταστώ πού θα μας οδηγήσουν.

Μακάρι να έχω άδικο."
Πηγή:
http://tro-ma-ktiko.blogspot.com/2010/10/blog-post_2117.html?spref=fb

Παρασκευή 17 Σεπτεμβρίου 2010

Όλη η αλήθεια για το Βατοπαίδι

Ένα ζήτημα Εθνικής σημασίας που απασχολεί δεκαετίες την Ελλάδα, τα αρμόδια υπουργεία, τις Εθνικές αρχές ασφαλείας και πληροφοριών, αποτέλεσε με την βοήθεια και «άλλων εξωτερικών» παραγόντων αντικείμενο εσωτερικής πολιτικής αντιπαράθεσης, εξεταστικών επιτροπών, ανεξέλεγκτης πολυλογίας, τις συνέπειες των οποίων ενδεχομένως να υποστεί ο Ελληνισμός σε βάθος χρόνου.
Το πρόβλημα ξεκινά από το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης και την τύχη του. Οικουμενικό για όλους τους Ορθόδοξους του κόσμου. Όχι για τους Τούρκους. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζει το Πατριαρχείο στην Πόλη είναι γνωστό: Δεν αναγνωρίζεται από το τουρκικό κράτος η οικουμενικότητά του, θεωρείται ένα ίδρυμα που απευθύνεται σε ορθόδοξους Τούρκους, και ως εκ τούτου οι ιεράρχες του πρέπει να είναι Τούρκοι υπήκοοι. Η θέση αυτή της Τουρκίας παραβιάζει τη συνθήκη της Λωζάννης και στερεί από την οικουμενική ορθοδοξία τη δυνατότητα να διαχειριστεί τα του οίκου της όπως θα έπρεπε. Γιατί, σε συνδυασμό με την εξάλειψη της πολίτικης ρωμιοσύνης και την κλειστή Σχολή της Χάλκης, που συστηματικά επεδίωξε η Τουρκία, δεν υπάρχει παραγωγή νέων ντόπιων στελεχών για το Πατριαρχείο, και είναι ορατός ο δι’ ασφυξίας θάνατός του.
Σε περίπτωση λοιπόν που ο Προκαθήμενος του Οικουμενικού Θρόνου αντιμετωπίσει αιφνίδιο ή φυσιολογικό «πρόβλημα» τότε χηρεύει η θέση του. Εκτιμήθηκε λοιπόν ιδιαίτερα από το 2000 (επί ΠΑΣΟΚ και ορθώς) ότι είναι σφοδρά πιθανόν σε περίπτωση χηρείας, να διεκδικήσει η Ρωσία την έδρα του Οικουμενικού Θρόνου κυρίως λόγω του ότι σε αυτή τη χώρα κατοικεί η πολυαριθμότερη συμπαγής μάζα ορθοδόξων στον κόσμο.
Ήδη όμως από το 1978 το ζήτημα είχε εντοπισθεί σε άλλη όμως βάση. Τότε η Τουρκία (και όχι η Ρωσία) αποτελούσε την κύρια απειλή. Λίγα μόλις χρόνια μετά τη μεταπολίτευση, η Ελλάδα ζούσε τη νέα μεταβατική της περίοδο . Ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής κάλεσε το νεαρό τότε υπουργό Παιδείας Ιωάννη Βαρβιτσιώτη στο γραφείο του και του έδωσε εντολή να αναζητήσει ένα χώρο για να στεγαστεί το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, σε περίπτωση που άλλαζε το status quo στην Πόλη με τρόπο μοιραίο και μη αναστρέψιμο. Το 1978 απείχε μόλις 4 χρόνια από τα γεγονότα της Κύπρου και η Τουρκία είχε ήδη σκληρύνει «επικίνδυνα» τη στάση της έναντι του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Τα γεγονότα των προηγούμενων δεκαετιών στην Πόλη ήταν ακόμη νωπά και οι σχέσεις των δύο χωρών στο ναδίρ της διπλωματικής σφαίρας.
Εκεί εντοπίζεται η πρώτη αφετηρία μιας άγνωστης σε πολλούς ιστορίας, η οποία εκτυλίχθηκε και έφτασε μέχρι το γνωστό -πλέον- και ως «σκάνδαλο» του Βατοπεδίου. Σκάνδαλο που σε οικονομικό επίπεδο δεν στοιχειοθετείται ακόμα και σήμερα. Στην αρμόδια Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής όλοι οι ειδικοί (Γκρόζος, Μαντούβαλος, Γούσιος) μέλη της «Επιτροπής Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομη Δραστηριότητα» κατέθεσαν ότι «δεν υπάρχει τίποτε μεμπτό, τίποτε παράνομο, καμία δωροδοκία» στην υπόθεση Βατοπαιδίου.
Ο βουλευτής Β’ Θες/νικης της ΝΔ κ. Σάββας Αναστασιάδης, μέλος της Εξεταστικής Επιτροπής, δήλωσε σε συνέντευξή του ότι η υπόθεση Βατοπαιδίου δεν είναι σκάνδαλο αλλά μία «συνήθης, νομική υπόθεση».Παρόλα αυτά η υπόθεση στην συνείδηση των περισσοτέρων Ελλήνων (και με την βοήθεια πληροφοριακών επιχειρήσεων ξένων υπηρεσιών) ακόμα και σήμερα παραμένει περίπλοκη συσκοτισμένη κι ίσως και να συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στην ανατροπή της Κυβερνήσεως Καραμανλή.
Το 1978 λοιπόν, εκτιμήθηκε ότι οι εξελίξεις θα οδηγούσαν αργά ή γρήγορα στην εξορία του Πατριαρχείου από την Κωνσταντινούπολη. Ακόμη κι αν δεν προχωρούσαν οι Τούρκοι σε μονομερή πράξη, φοβούμενοι κυρίως την αντίδραση των Αμερικανών, η λειψανδρία μεταξύ των μελών της ελληνικής κοινότητας θα αναδείκνυε σε βάθος χρόνου τη δυσκολία εκλογής νέου πατριάρχη και θα καθιστούσε αναπόφευκτη την αναζήτηση νέας στέγης για το «Βατικανό» της ορθοδοξίας. Ο ίδιος προβληματισμός αλλά με κινητήριο μοχλό την πολιτική των ΗΠΑ πλέον αναπτύχθηκε και γύρω στο 2000.
Το 1978 υπήρξε η σκέψη να χρησιμοποιηθεί η ακίνητη περιουσία που διαθέτει το Πατριαρχείο στη Γενεύη, αλλά η λύση αυτή γρήγορα εγκαταλείφθηκε, αφού θεωρήθηκε ότι αυτόματα το Πατριαρχείο θα έχανε το γεωγραφικό του προσδιορισμό ως Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία. Το επόμενο σενάριο που εξετάστηκε ήταν εκείνο του Αγίου Όρους, αλλά το ιερό άβατο αποτέλεσε σοβαρό ανασταλτικό παράγοντα. Εξετάστηκε και η περίπτωση της Πάτμου, αλλά κι αυτή γρήγορα απορρίφθηκε λόγω έλλειψης υποδομών. Ο κ. Βαρβιτσιώτης εξέτασε τότε την πιθανότητα του Μυστρά και η πρόταση αυτή άρεσε και στον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Με τον Μυστρά υπήρχε κι ένας εθνικός συμβολισμός, καθώς ήταν το καταφύγιο των Παλαιολόγων αμέσως μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης. Το θέμα έπεσε χαμηλά σε προτεραιότητα ιδίως με την μεταπήδηση του Εθνάρχη στην Προεδρία της Δημοκρατίας.
Ήδη όμως το 1993 εκτιμήθηκε ότι υπήρχε ζήτημα άμεσης εξεύρεσης εναλλακτικής λύσεως για τον Οικουμενικό Θρόνο αφενός διότι είχαν περιέλθει αρκετές πληροφορίες στις υπηρεσίες πληροφοριών της Χώρας μας σχετικά με απειλές κατά της ζωής του Πατριάρχη, αφετέρου άνοιγε μέτωπο και κατά του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου των Ιεροσολύμων (από άλλο Κράτος και άλλες Υπηρεσίες πληροφοριών) όπου εκεί μάλιστα ο μετέπειτα σχεδιασμός και εκτέλεση της αποστολής προστασίας του, αντιμετώπισαν υπονομευτικές διαρροές που συνετέλεσαν δυστυχώς στην απόλυτη επιτυχία των επιχειρήσεων οργάνων των ξένων Υπηρεσιών. (Πολύ αργότερα ένα αξιόλογο στέλεχος των Ελληνικών Υπηρεσιών ο γνωστός Βαβύλης αποκαλύφθηκε από ξένες επιχειρήσεις αντιπληροφοριών και η όλη Ελληνική αποστολή θεωρήθηκε ως ένα ακόμη σκάνδαλο, όπως σήμερα το αντίστοιχο του Βατοπεδίου που ακόμα θεωρείται από μερικούς σκάνδαλο).
Η ανάδειξη του Βαρθολομαίου στο θρόνο του Πατριάρχη επανέφερε το ζήτημα ξανά στην ατζέντα. Αυτή τη φορά επελέγη το Άγιο Όρος και ο στόχος ήταν ξεκάθαρος, να υπάρχει η υποδομή για να μεταφερθεί σε περίπτωση ανάγκης εκεί το Πατριαρχείο. Κρίθηκε ως η καλύτερη λύση, μολονότι υφίσταται το «αγκάθι» του άβατου. Κι αυτό διότι το Άγιο Όρος έχει το αυτοδιοίκητο και ταυτόχρονα αποτελεί πνευματικό σημείο αναφοράς για τη χριστιανοσύνη. Το ΠΑΣΟΚ εκτίμησε και ορθά ότι η καλύτερη αντιπρόταση στη Ρωσία σε περίπτωση που διεκδικούσε για λογαριασμό της την μεταφορά σε αυτήν του Οικουμενικού Θρόνου ήταν το Άγιο Όρος.
Επελέγη από τη τότε Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ μια μονή εγκαταλελειμμένη και ετοιμόρροπη και αποφασίσθηκε αυτή η μονή να ενισχυθεί άμεσα οικονομικά και με αξιόλογο προσωπικό μοναχών (με πολλούς μεταπτυχιακούς τίτλους). Η προσπάθεια ξεκίνησε μεθοδικά με ορίζοντα πενταετίας. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι πρώτες ανταλλαγές οικοπέδων για τη Μονή του Βατοπεδίου ξεκίνησαν επί διακυβέρνησης ΠΑΣΟΚ και τις χειρίσθηκαν οι κοι Φωτιάδης και Δρυς. Και ορθά έπραξαν. Ας μην ξεχνάμε τις άριστες σχέσεις της τότε κυβέρνησης με το Πατριαρχείο και την αντίστοιχη «κόντρα» της κυβέρνησης με την Ελλαδική Εκκλησία. Η βασική ιδέα ήταν ότι θα έπρεπε να βρεθεί ένας τρόπος για να ενισχυθεί οικονομικά η επιλεγείσα μονή (Βατοπεδίου), έτσι ώστε να υπάρχει η απαραίτητη οικονομική βάση στην περίπτωση που θα χρειαζόταν να φτάσουμε στο απευκταίο σενάριο της εξορίας του Πατριαρχείου από τον φυσικό του χώρο ή διεκδίκησής του από την Ρωσία.
Το 2004 η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έπεσε. Όταν άλλαξε η κυβέρνηση η επικοινωνία μεταξύ κεντρικής Κρατικής διοίκησης και εκκλησίας έγινε ευκολότερη, διότι άμεσοι συνεργάτες του πρωθυπουργού, όπως ο κ. Ρουσόπουλος και ο κ. Αγγέλου, είχαν ουσιαστική και προσωπική σχέση με τη μονή του Βατοπεδίου, ίσως σαν αποτέλεσμα μιας στρατηγικής που χτιζόταν στο προηγούμενο διάστημα σε Εθνικό επίπεδο.
Η Κυβέρνηση της ΝΔ συνέχισε και ορθώς μια πολιτική που είχε ξεκινήσει το ΠΑΣΟΚ δεδομένου μάλιστα ότι το διεθνοπολιτικό πεδίο είχε διαμορφωθεί ακόμα πιο απειλητικό για το Πατριαρχείο της Κωσταντινούπολης. Πιο συγκεκριμένα οι «θρησκευτικοί μηχανισμοί» (όπως τα Πατριαρχεία) προκαλούσαν ανέκαθεν απροσδιόριστο φόβο στις υπηρεσίες των ΗΠΑ διότι εκτιμούν πως η έκφραση της θρησκευτικότητας με την ανατολική ορθόδοξη μορφή μπορεί να αναδείξει πολιτικές εκφράσεις και πρότυπα στις χώρες όπου επικρατεί πλειοψηφικά το ορθόδοξο δόγμα. Δηλαδή ότι θα μπορούσε να αναδείξει πολιτισμικά πρότυπα τα οποία αργά ή γρήγορα θα γίνουν εκφράσεις εφαρμοσμένης πολιτικής που θα απευθυνθούν στους λαούς αυτούς σαν εναλλακτική πρόταση στην κυριαρχία της προτεσταντικής αντίληψης για τις κοινωνικές δομές που επικρατούν τώρα σε όλη την χριστιανοσύνη. Η εκτίμηση αυτή έχει κάποια βάση αν μπορέσει κανείς να συνδυάσει το γεγονός ότι «έσκασε» ένα τέτοιο θέμα σε μια μονή με μεγάλη διορθόδοξη δράση και με πολλούς μοναχούς απ’ όλο τον ορθόδοξο και όχι μόνο κόσμο. Η αμερικανική αντίληψη για τα πράγματα είναι ότι πρέπει να ενισχυθεί το δικό τους πρότυπο ζωής που δίχως την ύπαρξη εξωτερικών εχθρών ευδοκιμεί στην Βόρεια Αμερική. Στην συγκεκριμένη όμως γεωγραφική περιοχή με την ύπαρξη του μωσαϊκού λαών είναι νομοτέλεια ότι αυτό το πρότυπο θα ενισχύσει τις διαλυτικές τάσεις στο εσωτερικών αυτών των κοινωνιών χωρίς ένα ισχυρό κεντρικό κράτος. Παράδειγμα αποτελεί η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και η εξακολουθητική αποσύνθεση της Σερβίας που συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας. Ο ρόλος δε του Βατικανού στο όλο ζήτημα ελέγχεται.
Έτσι από το 2004 άνοιξε ο δρόμος για να ολοκληρωθεί από τη ΝΔ το εθνικό σχέδιο που είχε ξεκινήσει το ΠΑΣΟΚ σε ακόμα πιο σύντομο χρονικό διάστημα. Κι εδώ έγινε ίσως το μεγάλο σφάλμα:
Το γεγονός ότι η αμεσότητα επικοινωνίας και το επείγον δημιούργησαν την αίσθηση ότι τα πάντα θα ήταν πιο εύκολα και έτσι όλοι έγιναν επιρρεπείς στα λάθη και αβλεψίες που προκάλεσαν ξένες υπηρεσίες πληροφοριών και επέτρεψαν σε συνεργάτες τους που επιχειρούν στην Ελλάδα να αναλάβουν δράση αναστολής και εξάρθρωσης του σχεδίου.
Ήδη ο Καραμανλής είχε ενοχλήσει τόσο με το ΟΧΙ στο σχέδιο Αναν, με το ΟΧΙ στο ζήτημα εισόδου των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ και η χαριστική βολή ήταν η συνεργασία της Ελλάδας με τους Ρώσους στο θέμα των αγωγών. Τότε ο κύβος ερρίφθη και με ένα σμπάρο θα επετύγχαναν δύο τρυγόνια: θα εμποδιζόταν αφενός η Ελλάδα να προετοιμάσει διάδοχη κατάσταση για το Πατριαρχείο παράλληλα δε το διεθνές σύστημα θα απαλλασσόταν από τον μόνο μεταπολεμικά Ευρωπαίο Πρωθυπουργό που τόλμησε να αντιταχθεί σε δημόσια εκπεφρασμένη άποψη Προέδρου των ΗΠΑ: «Τα Σκόπια θα εισέλθουν στο ΝΑΤΟ». (ούτε ο ντε Γκωλ δεν είχε τολμήσει να αντιταχθεί σε Πρόεδρο των ΗΠΑ).
Ήταν πράγματι προκλητικές οι ανταλλαγές της λιμνοθάλασσας με τα οικόπεδα στο Μαρούσι ή σε άλλα κεντρικά σημεία των Αθηνών. Ο κοινός Εθνικός σκοπός όμως σε συνδυασμό με το μυστικιστικό περιβάλλον των μονών του Αγίου Όρους συντελούσαν στο να αποκοπεί κάθε αντίληψη κοινής λογικής. Είναι επίσης σαφές ότι μόνο με την επίκληση ενός «εθνικού λόγου» θα μπορούσαν τόσοι πολλοί άνθρωποι να συναινέσουν σε μια τόσο εξωφρενική ιστορία.
Δεν είναι δυνατόν δύο τουλάχιστον Κυβερνήσεις και αριθμός αξιωματούχων και των δύο, να παραφρόνησαν ή να συνωμότησαν ξαφνικά ένα πρωί. Τελικά μια διαδικασία Εθνικής σημασίας εξελίχθηκε σε μια φούσκα που έγινε ένα ««σκάνδαλο»». Μέσω ατέρμονων και ανερμάτιστων δηλώσεων ύποπτων ατόμων και ΜΜΕ που είτε κινούμενα από προσωπικές στρατηγικές, είτε κατ΄εντολή ξένων προϊσταμένων. Αντί να υπερασπίσουν μία Μονή που προορίζεται (από πολλές διαφορετικές χρονικά Κυβερνήσεις) να αποτελέσει θεματοφύλακα της Ορθοδοξίας και του Έθνους δημιούργησαν την εικόνα σκανδάλου που τελικά δεν στοιχειοθετείται πουθενά και για κανέναν παρόλες τις έρευνες.
Ομιλούν οι «επικριτές» για «παρακράτος». Η Μονή Βατοπαιδίου ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου συνεργάστηκε με τα αρμόδια όργανα του Κράτους (Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, Γνωμοδοτικό Συμβούλιο, ΚΕΔ, στελέχη Κυβερνήσεων κλπ). Το μόνο σφάλμα του Κώστα Καραμανλή είναι ενδεχομένως το ότι έδωσε λευκή επιταγή χειρισμού του θέματος σε άτομα που δεν είχαν την εμπειρία να αντιμετωπίσουν στοχευμένες επιχειρήσεις αντιπληροφοριών που εκδηλώνονται από ξένες υπηρεσίες πληροφοριών στην Ελλάδα με καταιγιστικό πλέον ρυθμό. Ο ίδιος σε πρόσφατη συνέντευξη του είχε δηλώσει με νόημα: «Ήταν ένα προσωπικό μου λάθος».
Αυτή είναι η αληθινή ιστορία του Βατοπεδίου.
Στις πληροφοριακές επιχειρήσεις όμως η αλήθεια δεν έχει σημασία. Σημασία έχει η εικόνα που προβάλλεται και οι εντυπώσεις που δημιουργούνται. Η αλήθεια είναι σαν ένα δάσος που καίγεται σε λίγα λεπτά και μετά….. απαιτούνται πενήντα χρόνια για να ξαναγίνει.
Αναγνώστης
Πηγή:http://tro-ma-ktiko.blogspot.com/2010/09/blog-post_9331.html

Πέμπτη 5 Αυγούστου 2010

Ναυτική βάση της Ρωσίας στη Σύρο;


Σύμφωνα με το σημερινό πρωτοσέλιδο της εφημερίδας "Αυριανή" η Ρωσία αναζητά έδαφος στην ελληνική επικράτεια για την ίδρυση ναυτικής βάσης.Η ομόδοξη χώρα προσφέρει 100 δισεκατομμύρια Ευρώ σε αντάλλαγμα για την επίτευξη της συμφωνίας και προτείνει τη Σύρο .Σε περίπτωση που η ελληνική κυβέρνηση αρνηθεί την πρόταση αυτή,οι Τούρκοι είναι ανοιχτοί για συνεργασία με τη ρωσική κυβέρνηση.Περισσότερα εδώ:

http://www.syrostoday.gr/News/2232-Na-dwsoume-tn-Suro-stous-Rwsous-gia-basn-tou-polemikou-tous-vautikou.aspx

Δευτέρα 26 Ιουλίου 2010

Το νέο τεύχος του περιοδικού Ρεσάλτο











ΡΕΣΑΛΤΟ- Τεύχος 50

ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ Πέμπτη, 22 Ιουλίου

Περιεχόμενα

Της Σύνταξης:

Γ. Παπανδρέου: Η «κολυμπήθρα του Σιλωάμ»

Στην αιχμή της βροντής:

Ηλ. Σιαμέλας: Ελληνοχαλαστές φασουλήδες

Δ. Νατσιός: Eν αναμονή της θρυαλλίδας

Θάλεια Βεργή: Οι πωρωμένοι: φτύστε τους


Πολιτικές αιχμές:

Θ. Παπανικολάου: Τα σοφίσματα περί «εντίμων» και «αρίστων»

Α. Πλάκας: Η απελπισία είναι κακός σύμβουλος!

Υπάρχει διέξοδος

Στεφ. Ληναίος: Η νέα γερμανική κατοχή

Ρεσάλτο: «Αριστερά: Η «εξέγερση» των λόγων και του ψηφοδελτίου

Γ. Αντύπας: Οι προδοτικές καμαρίλες των συνδικαλιστών

Π. Λέφας: Το ΚΚΕ δεν είναι «ανάχωμα»

Αντωνία Κυριακού: «Διαφάνεια»: το άλλοθι της τοκογλυφίας

Γ. Αντύπας: «Ελεγχόμενη χρεοκοπία»


Αναλύσεις:

Κων. Ρωμανός: Η χαμένη τιμή των Ελλήνων

Ν. Πικρός: Η «νομιμότατα» της Νέας Τάξης


Εθνικά ζητήματα

Ρεπόρτερ: Η Θράκη: το πρώτο θύμα

Θάλεια Βεργή: Γιανναράς: Υμνητής του «οράματος» Νταβούτογλου

Α. Πλάκας: Γιανναράς: Υμνητής των μεταπρατών του χρήματος

Διογένης: Έλληνες ή ελληνόφωνοι;


Τρομοκρατία-προβοκάτσιες

Ν. Πικρός: Η βόμβα Χρυσοχοΐδη: Νέοι εφιάλτες

Κ. Κόκκινος: Τι κάνει νιάου-νιάου

Π. Λέφας: Το σήριαλ της «βόμβας Χρυσοχοΐδη»


Ζητήματα Παιδείας

Θωμάς Γκιάτας: Διδασκαλική Ομοσπονδία: Το δεκανίκι του καθεστώτος

Δ. Νατσιός: Νόμιμες και ηθικές… αναισχυντίες


Ορθοδοξία και κοινωνία

π. Γ. Μεταλληνός: Ο Μέγας Κωνσταντίνος και ο Χριστιανισμός

Επίσκ. Ιερόθεος Βλάχος: Οι σύγχρονοι τοκογλύφοι

Θ. Παπανικολάου: Ορθοδοξία: Σύμβολο ταυτότητας και μαζικής μνήμης

Ν Πικρός: Αρχιεπίσκοπος: «όχημα» της Νέας Τάξης


Επαναστατικές μνήμες

Θ. Παπανικολάου: α) Γιάννης Βερούχης, ο ακηλίδωτος αγωνιστής

β) Ο Γιάννης Βερούχης αφηγείται


Άποψη

Γ. Μαργέτης: Το πρόβλημα του κράτους

Πολιτισμός


Διογένης: Το «διανοητικό Νομισματικό Ταμείο»

Διογένης: Τα απόβλητα στην εξουσία

Ισμήνη Ράπτη: Τα δηλητηριώδη κόπρανα


Ποδόσφαιρο:

Ρεπόρτερ: Κωνσταντόπουλος: Ποδόσφαιρο και διαπλοκή

Κ. Κόκκινος: Τα αφεντικά, η διαπλοκή και το «τέλος της μεταπολίτευσης»

Πέμπτη 10 Ιουνίου 2010

Πάσα διαφωνία μεταξύ Ελλήνων είναι διαφωνία μεταξύ ηρώων

"Λέτε ότι αγαπάτε την Ελλάδα,αλλά ζητάτε να αποκεφαλίσετε τους Έλληνες".

"O εθνισμός μας είναι θεμελιωμένος στα αίματα 800.000 Ελλήνων".

"Μήπως θέλετε να σφάξετε εμάς για να κατοικήσετε εσείς;"

"Πάσα διαφωνία μεταξύ Ελλήνων είναι διαφωνία μεταξύ ηρώων".

''Επειδή είσαι αλλοεθνής ,δεν μπορείς να είσαι δίκαιος".

Ένας προφητικός λόγος από τον Πολυζωίδη (Κούρκουλος) που αρνήθηκε να καταδικάσει σε θάνατο τον Κολοκοτρώνη.

Τετάρτη 9 Ιουνίου 2010

Η θεολογία του σώματος


του π. Νικολάου Λουδοβίκου
Χριστός Ανέστη, Ευχαριστώ τον κύριο Μητρόπουλο***, για όσα είπε και κυρίως για την τελεία που έβαλε μόλις ξεστόμισε την λέξη «παράγει λόγο», την φράση «παράγει λόγο». Πράγματι μ' αρέσει η λέξη λόγος, έτσι στον ενικό. Εάν έλεγε «παράγει λόγια» θα σηκωνόμουνα να φύγω, θα έλεγα «ωχ, εδώ αυτό είναι βαρύ». Αλλά εάν παράγεται λόγος, ξέρετε πόσο βαθειά είναι αυτή η ελληνική λέξη. Λόγος είναι μια βαθυνόητη λέξη ελληνική, η οποία διατήρησε, ξέρετε, το νόημά της και στη θεολογική παράδοση. Όλοι γνωρίζετε ότι το δεύτερο Πρόσωπο της Τριάδος είναι ο Λόγος. Είναι οι Λόγοι επίσης των όντων, τα άκτιστα θελήματα του Θεού, που βρίσκονται πίσω από την Δημιουργία. Έτσι λόγος σημαίνει και στοχασμός, σημαίνει και διάλογος - έτσι δεν είναι; - σημαίνει και σκοπός, σημαίνει και φύσις, κατά τους προσωκρατικούς, σημαίνει και την θεότητα, σημαίνει και την ελευθερία ακόμη. Και βεβαίως σημαίνει και την αλήθεια.
κατεβάστε
εδώ το αρχείο ΗΧΟΥ
Η μετοχή μας σε όλα αυτά τα πράγματα θα μπορούσε να θεωρηθεί, είτε είμαστε θεολόγοι, είτε δεν είμαστε, ότι αποτελεί ένα ζητούμενο ζωής. Έλεγα στον κύριο Μητρόπουλο λοιπόν, εις απάντηση ενός σχετικού ερωτήματος, ότι η θεολογία αξίζει να ακουστεί και αυτός που παράγει λόγο, όταν προέρχεται από μια τέτοια αναζήτηση, ξέρετε. Είναι πολύ μεγάλη υπόθεση η θεολογία, για να είναι μια απλή επανάληψη, έτσι, αληθειών, τις οποίες κανείς δεν ξέρει ακριβώς πια γιατί υπήρξαν κάποτε αλήθειες. Κάθε αλήθεια πρέπει να δοκιμάζεται σήμερα, εδώ και τώρα. Η αλήθεια του Θεού και η αλήθεια του ανθρώπου, και όλα αυτά τα μεγάλα πράγματα που λέμε έτσι, στην Εκκλησία και στο Σύμβολο της Πίστης είναι μεγέθη τα οποία δοκιμάζονται ξανά εδώ και τώρα. Γι' αυτό και η θεολογία, όταν παράγεται, ανήκει σε αυτούς που ζουν γι' αυτήν ή από αυτήν, ή για χάρη της, δηλαδή ζουν εξ αιτίας της, ζούνε για να αναζητούν αυτό το οποίο στον χώρο της Θεολογίας φιλοξενείται.

Μου αρέσει αυτό και οι μεγάλοι θεολόγοι που έτυχε να συναντήσω, είτε ζωντανοί, είτε μέσα στα κείμενά τους και οι μικροί-μεγάλοι θεολόγοι που συνάντησα μέσα στον λαό, μέσα στους μοναχούς και μέσα στον απλό κόσμο και μέσα στους απλούς παπάδες, ήταν όλοι μεγάλοι αναζητητές. Ήταν άνθρωποι οι οποίοι λειτουργούσαν καθολικά και ψυχοσωματικά - έτσι θα μπούμε σιγά-σιγά και στο θέμα της ομιλίας μας -, μέσα στην αρμονία αυτής της αλήθειας, ήτανε άνθρωποι οι οποίοι όχι μόνον δεν ζούσαν με τα αυτονόητα αλλά άνθρωποι οι οποίοι στην κυριολεξία συντονίζονται με τις μεγαλύτερες και πιο ουσιαστικές λαμπρές στιγμές αυτής της αλήθειας. Η ζωή έτσι αποκτά περιεχόμενο ξέρετε, διαφορετικά, είτε είμαστε θεολόγοι είτε όχι, είτε θεολογούμε, είτε είμαστε πιστοί, είτε όχι, η ζωή μας κυλάει σε ένα είδος θεολογίας, δηλαδή, όπως λένε οι Γάλλοι, τρέχει στο ποτάμι, τρέχει σαν το νερό μέσ' στο ποτάμι και κανείς δεν μπορεί να την σταματήσει και κανείς δεν μπορεί να δώσει νόημα στην ζωή αυτή.
Μια και μίλησα για αλογία, νομίζω ότι είναι μια καλή πόρτα, μια καλή είσοδος, για να εισάγω το θέμα το σημερινό μας, το θέμα του σώματος γιατί για τους πολλούς, όσοι είναι παρόντες σήμερα και κυρίως όσους είναι απόντες, η χαρά που προσφέρει το σώμα, η χαρά της αλογίας ξέρετε, για την οποία μιλάω τώρα, θα εξηγηθώ, μην βιάζεστε και θα εξηγήσω γρήγορα τι προσπαθώ να πω.Το σώμα προσφέρει την χαρά μιας συγκριτικής δραπέτευσης, σε έναν μικρό ή μεγάλο ιδιωτικό κόσμο απόλαυσης ο οποίος όμως και η οποία δραπέτευση, μου κάνει την ζωή όμορφη. Όταν απέναντί μου έχω για παράδειγμα τον άτεγκτο θεσμό, όταν έχω έτσι τον κοινωνικό ας πούμε καταναγκασμό, όταν έχω τον πολιτικό ολοκληρωτισμό, όταν έχω μια καθολική και αναγκαστική αλήθεια, όταν δεν με πείθει αυτό που πείθει τους πολλούς, όταν ο λόγος ο κοινός, ο λόγος της εκκλησίας, ο λόγος του κράτους, ο λόγος της παιδείας, δεν με κερδίζει πλέον, έχω ένα καταφύγιο. Και το καταφύγιο αυτό είναι αυτή η αλογία, η μικρή αλογία που είναι το σώμα μου, το οποίο μου δίνει ανάπαυση, χαρά, ηδονή, ευτυχία, ζεστασιά, επικοινωνία και πέραν αυτών μικρές και μεγάλες δραπετεύσεις προς όλες τις κατευθύνσεις αυτές, έτσι ακριβώς μικρούς ιδιωτικούς μυστικισμούς. Ο μυστικισμός της κατανάλωσης, ο μυστικισμός του ερωτισμού - του ερωτισμού είναι μια άλλη υπόθεση -, ο μυστικισμός της μόδας, ο μυστικισμός όλων αυτών των, όπως είπα, ιδιωτικών μικρών δραπετεύσεων έτσι, που φαίνεται να κάνουν την ζωή άξια να την ζήσει κανείς.
Έτσι λοιπόν πρέπει να ξέρετε ότι στην Δύση το σώμα, για πάρα πολλούς αιώνες, για να μην πω για χιλιετίες, δεν υπήρξε τίποτα περισσότερο από αλογία, αυτή η αλογία. Βεβαίως στην αρχή αυτό ήταν μια φιλοσοφική καταδίκη, μετά έγινε διεγερτική απόλαυση. Η δυνατότητα, όπως λέει ένας μεγάλος Γάλλος ποιητής ο Ρεμπώ, να έχω την αλήθεια μέσα σε μια ψυχή και μέσα σε ένα σώμα, δηλαδή να μετέχω ψυχοσωματικά στην αλήθεια, όχι να έχω την αλήθεια δήθεν στην ψυχή και την διαφυγή από την αλήθεια στο σώμα, δηλαδή να υποχρεούμαι να δεχθώ κάτι σαν αλήθεια και να δραπετεύω σωματικά από αυτήν. Η αλήθεια λοιπόν αυτή, το να έχω την αλήθεια μέσα σε μια ψυχή, σε ένα σώμα, είναι κάτι το οποίο υπήρξε πάρα πολύ δύσκολο, και ουσιαστικά πέρασαν πάρα πολλοί αιώνες στην Δύση και δυτικοί είμαστε εμείς ουσιαστικά, προτού συμβεί. Πρέπει να ξέρετε δε ότι αυτό ξεκίνησε ουσιαστικά από την αρχαία φιλοσοφία, έτσι.
Για να μπω απότομα στο θέμα, αν διαβάσετε τον Πλάτωνα, το «Θέατρον» του Πλάτωνος, θα δείτε ότι στο τέλος ο Σωκράτης αφού φτάσει η ώρα προτού πεθάνει, λέει στους κατάπληκτους μαθητές του ότι έφτασε η ώρα της ελευθερίας. Μια ζωή αγωνίζομαι να πεθάνω, να λυτρωθώ από το σώμα. Τώρα ο θάνατος έρχεται και με λυτρώνει ακριβώς από αυτό από το οποίο πάλεψα τόσο πολύ για να λυτρωθώ. Πεθαίνει ευτυχισμένος, επειδή λυτρώνεται από το σώμα, έτσι. Το σώμα είναι εχθρός διότι η ουσία του ανθρώπου είναι η ψυχή. Στην αρχαία φιλοσοφία μετά τον Όμηρο, επικρατεί το μεγάλο ρεύμα του Ορφισμού, όπως ξέρετε, δεν ξέρω εάν έχουμε εδώ ειδικούς, όπου η ουσία του ανθρώπου είναι η ψυχή και η ψυχή είναι κομμάτι του Θεού, έτσι; Κομμάτι του Θεού το οποίο μπήκε μέσα εις τον κόσμο, είναι εξόριστο στον κόσμο, ενδύεται ένα σώμα, το σώμα αυτό είναι ξένο προς την ουσία της, αναγκάζεται να κουβαλάει το σώμα αυτό, να παιδαγωγείται μέσω του σώματος. Στη συνέχεια θα χρειαστεί να περάσει σε άλλες μετενσαρκώσεις, για να παιδαγωγηθεί ακόμη περισσότερο, να μάθει δηλαδή να μην ζει την ζωή του σώματος, και κάποια στιγμή πρέπει να γλυτώσει από αυτές τις μετενσαρκώσεις, έτσι και να ξαναγυρίσει στον υπερουράνιο τόπο από όπου είναι φυγάς θεόθεν και αλήτης, κατά τον λόγο του Φίλωνος, που επαναλαμβάνει έναν λόγο του Εμπεδοκλή, έτσι, φυγάς θεόθεν και αλήτης.
Λοιπόν αυτή η μετενσάρκωση η οποία είναι ένα γεγονός παιδείας, δεν είναι ευχάριστη, μόνον οι έλληνες δημοσιογράφοι θεωρούν ευχάριστη την μετενσάρκωση, για τον αρχαίο η μετενσάρκωση είναι τραγωδία, γι' αυτό και βλέπετε οι ορφικοί φοράνε άσπρα γιατί ελπίζουν ότι δεν θα μετενσαρκωθούν ξανά, οι πιστοί των μεγάλων μυστηριακών θρησκειών οι πυθαγόριοι, οι ορφικοί, ελπίζουν ότι δεν θα μετενσαρκωθούν ξανά, ότι είναι το τελευταίο τους νταλαβέρι με το σώμα αυτό το τωρινό. Θα γλυτώσουν από το σώμα, έτσι. Λοιπόν και κάποια στιγμή, εάν δεν γλυτώσουμε από το σώμα, θα κινδυνεύει να γίνει η ψυχή μας σωματοειδής, έτσι. Αυτή είναι η μεγάλη κατάντια της ψυχής μας.
Στον νεοπλατωνισμό αυτό συνεχίζεται, φανταστείτε ότι μεταξύ Πλάτωνος και νεοπλατωνισμού είναι 1000 χρόνια. Για 1000 ολόκληρα χρόνια, με μοναδική εξαίρεση τον Επίκουρο, ο οποίος θυμίζει την νέα εποχή, ουσιαστικά η φιλοσοφία είναι αντισωματική έτσι; Βεβαίως εάν ρωτήσετε πάλι τον μέσο Έλληνα δημοσιογράφο, θα σας πει ότι ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός αγαπάει το σώμα. Δεν αγαπάει το σώμα, αγαπάει την ιδέα του σώματος, γι' αυτό και δεν θα μάθετε ποτέ το όνομα του τάδε κούρου ή του τάδε δισκοβόλου. Είναι η ιδέα, η αφηρημένη ιδέα του σώματος, όχι το σώμα ενός συγκεκριμένου ανθρώπου. Έτσι, ελπίζω ότι στο τέλος θα έχουμε την δυνατότητα μιας μικρής συζήτησης, που θα μας δώσει την δυνατότητα να τα πούμε αυτά λίγο περισσότερο, λίγο καλύτερα.
Λοιπόν, αν διαβάσετε λοιπόν τον Πλωτίνο θα δείτε ότι 1000 χρόνια μετά τον Πλάτωνα σχεδόν, ότι να σας λέει ότι ήμασταν κάποιοι ουράνιοι άνθρωποι λέει, που περιπολούσαμε σε έναν ουράνιο τόπο, κάποια στιγμή «προσήλθε άνθρωπος άλλος είναι εθέλων» ήταν κάποιος άλλος, μας δελέασε, πήρε την ψυχή που ήμασταν, την φόρεσε και πήγε στον κόσμο. Και με τον τρόπο αυτό είμαστε καταδικασμένοι σε μία σωματοειδή ζωή. Η ψυχή μας, το κατώτερο μέρος της, το παθητικό μέρος, τα συναισθήματα και οι επιθυμίες, δένονται με το σώμα, και παιδεύονται, και υποφέρουν, το ανώτερο μέρος της ψυχής όμως, ο νους, πρέπει να ξαναγυρίσει από εκεί που ήτανε, έτσι ο δίκαιος «εν τω θεωρείν το είναι έχειν», λέει ο Πλωτίνος. Ο δίκαιος έχει την ζωή την πραγματική στην θεωρία, όταν φεύγει δηλαδή από το σώμα, το οποίο είναι αισχρόν, τόσο αισχρόν, «ως αίσχος είναι», δηλαδή είναι αίσχος αυτό το ίδιο. Γι' αυτό ο Πλωτίνος δεν θα δεχθεί ποτέ να ποζάρει για ένα άγαλμα, δεν ξέρουμε ποιος είναι, δεν θα δεχθεί να ποζάρει σε έναν γλύπτη ποτέ, να του φτιάξει αυτή την εικόνα, την φθαρτή εικόνα.
Λοιπόν είναι σημαντικά όλα αυτά που λέμε, για να καταλάβετε την μεγάλη επανάσταση η οποία έγινε από τον Χριστιανισμό στο σημείο αυτό. Και είναι μια πολύ μεγάλη επανάσταση διότι, για πρώτη φορά η ουσία του ανθρώπου δεν είναι πλέον το σώμα του, δεν είναι πλέον (συγγνώμη) η ψυχή του, ούτε το σώμα του, έτσι, αλλά το όλον αυτού, έτσι. Επειδή μιλάω με χωρία, αυτό είναι ένα βιβλίο δικό μου, το οποίο η μόνη του δουλειά εδώ είναι να βοηθάει κανένα χωρία να διαβάσω έτσι, δεν ξέρω εάν θα μου στοιχίσει αυτό την κούρασή σας, αλλά μερικά φρασίδια καμιά φορά βοηθάνε πιο πολύ, από τον δικό μας λόγο. Λοιπόν ο άνθρωπος δεν είναι η ψυχή, αλλά το έμψυχο σώμα. «Ο νουν και λόγον δεξάμενος εστίν άνθρωπος, ου ψυχή καθ' εαυτήν». Δεν είναι μόνο η ψυχή καθεαυτή ο άνθρωπος", λέει ο Αθηναγόρας, έτσι. Μιλάμε για τις πρώτες δεκαετίες της μ.Χ. εποχής. «Άνθρωπον άρα δε των εξ αμφοτέρων, σώματος και ψυχής όντα, διαμένειν εσαεί ανάγκη εστί». Επομένως εάν αυτό το πράγμα είναι ο άνθρωπος, πρέπει ο άνθρωπος να παραμένει εσαεί, να μπορεί να υπάρξει αιώνια έτσι όπως είναι.
Εάν το σώμα δεν μπορεί να συνδιαιωνίζει με την ψυχή, λέει ο Αθηναγόρας, αυτό σημαίνει δύο πράγματα ή ότι δεν το έπλασε ο Θεός ή ότι δεν είναι αρκετά Θεός ούτως ώστε να το σώσει. Άρα μιλώντας για σωτηρία του ανθρώπου, δεν μπορούμε να μιλάμε μόνο για σωτηρία της ψυχής του, μπορούμε να μιλάμε μόνον για μια ψυχοσωματική του πιθανή αιωνιοποίηση, αφθαρτοποίηση. Η προοπτική αυτή είναι σας είπα συγκλονιστικά καινούργια. Η εβραϊκή λέξη «νεφές» η βιβλική λέξη αυτή, δεν σημαίνει ψυχή, σημαίνει ύπαρξη. Μιλάμε για μια ύπαρξη, σώζεται αυτό όταν λέμε καμιά φορά στην καθημερινή μας γλώσσα, ακόμη και σήμερα, που έχουμε γίνει όλοι πλατωνικοί, ότι έπεσε το αεροπλάνο και χαθήκανε 100 ψυχές. Εννοεί 100 ψυχοσωματικές υπάρξεις.
Ο άνθρωπος λοιπόν δεν είναι μόνο σώμα, είναι και ψυχή. Επεκτείνεται από τους πρώτους αυτούς πατέρες το «κατ' εικόνα» και στο σώμα, ενώ τα κατ' εικόνα κατ' αρχήν υπήρχε μία τάση, μια πλατωνική επίδραση, να αποδίδεται μόνο στην ψυχή. Ο άνθρωπος είναι κατ' εικόνα Θεού και η ψυχή του και το σώμα του. Το σώμα δηλαδή είναι εξ' ίσου πνευματικό με την ψυχή. Αυτό το πράγμα είναι μια επανάσταση, πολύ μεγάλη επανάσταση, η οποία επισυνέβη στα πρώτα χρόνια, τους πρώτους αιώνες της ελληνικής πατερικής γραμματείας. Επιμένω σε αυτό διότι έχουμε γιατρούς εδώ ανάμεσα, θα ξέρετε ότι μέχρι την εποχή του Λαμετρύ, 18ο αιώνα, στη Δύση ακόμα και μεγάλοι φυσιολόγοι, όπως ο Ρεζάλιους ή ο Γουίλις στην Αγγλία, αισθάνονται υποχρεωμένοι να ψάξουν να βρούνε τόπο για την ψυχή την άυλη, για να πείσουν τις εκκλησιαστικές αρχές να τους επιτρέψουν να κυκλοφορήσουν τα έργα τους.
Ο μεγάλος Ντεκάρτ, ο Καρτέσιος, έτσι, αφού βεβαιώνει και αυτός ξεκάθαρα ότι η ουσία του ανθρώπου είναι μια άυλη ψυχή, έτσι, ψάχνει να βρει πως ενώνεται με το σώμα. Διότι στη Δύση, μέσω του Αυγουστίνου, πέρασε αυτός ο πλατωνικός δυαλισμός και δεν διορθώθηκε ουσιαστικά ποτέ. Διορθώθηκε μόνον όταν εμφανίστημε ουσιαστικά ο Νίτσε και ο Φρόυδ. Και έχουμε την πρώτη, θα σας πω με ποιο τόπο, εισαγωγή του σώματος στην ανθρωπολογία για την Δύση, έτσι. Και σπερματικά βέβαια, έγινε από τον Σοπενάουερ και βεβαίως από τους χονδροειδείς λεγόμενους υλιστές, τον Φόγκ, τον Λαμετρύ και Τπαν του διαφωτισμού, τους οποίους εγώ θεωρώ θεολογικότατους. Πιο θεoλόγους από τους θεολόγους της εποχής μας, παρόλο που λέμε ότι είναι άθεοι. Γενικά μην σας τρομάζει κανείς που λέει ότι είναι άθεος, συνήθως απορρίπτει μια εικόνα του Θεού, έτσι μου έλεγε μία δημοσιογράφος πριν από καιρό, πριν από την Μεγάλη Εβδομάδα, με πήρε και μου λέει «πάτερ, να κάνουμε μια εκπομπή διότι σας εκτιμώ. Αλλά εγώ είμαι άθεη». Έ της λέω και εγώ άθεος είμαι, σε σχέση με τον Θεό αυτό που έχετε στο νου σας. Ακόμη δεν έχω βρει εγώ έναν άθεο, ο οποίος να απορρίπτει τον Θεό αυτό που έχω στο μυαλό μου, που έχουν οι Πατέρες στο νου τους, έτσι. Γι' αυτό η αθε?α είναι πολύ χρήσιμη εμπειρία, μας βοηθάει στην αποειδωλοποίηση, και αν δεν κάνουμε αποειδωλοποίηση, Θεό δεν βλέπουμε. Παρένθεση ήταν αυτό.
Λοιπόν, στην Ανατολή υπήρξε βεβαίως ο Ωριγένης. Έχουμε θεολόγους εδώ και νοιώθω υποχρέωσή μου να έχω και αυτή την πλευρά πάντοτε, δηλαδή να μην σας μιλάω με συμπεράσματα, να σας βάζω λίγο να σκέπτεστε. Λοιπόν ο Ωριγένης ήταν πλατωνικότατος. Ναι, αλλά μετά τον Ωριγένη θα έλθει ο Μάξιμος, ο οποίος θα διορθώσει τον Ωριγένη. Εάν διαβάσετε τον Ωριγένη, είναι σαν να διαβάζετε Πλάτωνα και Πλωτίνο. Ό άνθρωπος είναι κάποιος νους, στα ουράνια περιπολεί και κάποια στιγμή βαριέται να είναι πνεύμα, τι πιο φυσικό; Βαριέται να είναι ένα στείρο πνεύμα, το οποίο ατενίζει ένα άλλο στείρο πνεύμα, που είναι ο Θεός. Κόρος, η έννοια του κόρου, έτσι, είναι θεολογική έννοια στον Ωριγένη. Και επειδή βαριέται αρχίζει να πέφτει και ο Θεός μόλις αρχίζει να πέφτει τον ενδύει με σώμα. Έτσι η δημιουργία είναι ουσιαστικά μία πτώση και η υλικότητα είναι μία πτώση, είναι πτώση στην υλικότητα. Σκοπός είναι να γλυτώσουμε από το σώμα και να ξαναγυρίσουμε πάλι.
Λοιπόν αυτά υποτίθεται, ο Ωριγένης ότι είναι χριστιανός αλλά είναι πλατωνικός περισσότερο παρά χριστιανός. Διότι εάν το σώμα, εάν η ύλη είναι μία πτώση, τότε υπεύθυνος κάθε πτώσης είναι ο Θεός, έτσι, εάν έφτιαξε αυτός το σώμα. Εάν δεν έφτιαξε αυτός το σώμα, υπάρχουν δύο Θεοί, ένας που έφτιαξε τα πνευματικά και ένας που έφτιαξε τα σωματικά. Και περνάμε άνετα στον γνωστικισμό τον λεγόμενο, έτσι, τον μανιχαϊσμό αν θέλετε. Λοιπόν εάν όμως ο Θεός έπλασε το σώμα, τότε αυτό σημαίνει ότι δεν είναι απλά πτώση η σωματοποίηση. Μήπως είναι ακριβώς το αντίθετο; Μήπως είναι μία ευκαιρία ακριβώς για πνευματοποίηση του παντός; Μήπως είναι κάτι διαφορετικό, να το δούμε. Αλλά όπως σας είπα στην ανατολή υπήρξε ο Μάξιμος ο ομολογητής ο οποίος - και οι Καππαδόκες πριν από αυτόν - και ο Μακάριος ο Αιγύπτιος, οι οποίοι ξεκάθαρα είπαν ότι δεν είναι ουσία του ανθρώπου η ψυχή του, ούτε βέβαια μόνον το σώμα του, αλλά το «όλον αυτού».
Μια άλλη φράση γι' αυτό είναι η λέξη «συναμφότερον» στον Παλαμά, αιώνες μετά. Είναι το «όλον αυτού», δηλαδή το άθροισμα και κυρίως κάτι περισσότερο από το άθροισμα. Δηλαδή όταν προσθέσετε ψυχή και σώμα, πάλι δεν παίρνετε τον άνθρωπο. Γιατί ο άνθρωπος είναι η ενεργή οικειοποίηση και της ψυχής και του σώματος. Ο άνθρωπος είναι μία άποψη, ο άνθρωπος είναι μία στάση, είναι μία όψη του όλου. Επομένως είναι η ελευθερία η οποία υπάρχει σε ένα σώμα και σε μία ψυχή. Ο άνθρωπος και αυτό ακριβώς είναι η εικόνα του Θεού. Και ακριβώς επειδή η εικόνα του Θεού είναι ελευθερία, δεν είναι ανάγκη να είναι μόνον η ψυχή η εικόνα αυτή. Και το σώμα μπορεί και πρέπει να είναι ελεύθερο. Θα το εξηγήσουμε αυτό παρακάτω.
Στην Δύση όμως δεν υπήρξε Μάξιμος, δεν υπήρξε Παλαμάς και έτσι ο Αυγουστίνος κυριάρχησε. Δεν είναι τυχαίο ότι μετά από αιώνες, ο Αυγουστίνος τον 4ο αιώνα, ο Καρτέσιος μετά από 12 αιώνες και παραπάνω, θα σας πει «cogito ergo sum», έτσι «σκέπτομαι άρα υπάρχω». Δεν λέει πονάω άρα υπάρχω, δεν λέει ερωτεύομαι άρα υπάρχω, τι λέει: σκέπτομαι, άρα υπάρχω. Δηλαδή επιμένει η παλαιά πλατωνική, αυγουστίνεια θέση, ότι ο άνθρωπος είναι ψυχή και η ουσία της ψυχής τι είναι: η σκέψη. Έτσι δεν είναι; Ουσία της ψυχής είναι ο νους, όχι το μέρος εκείνο το σωματοειδές, οι επιθυμίες ή τα συναισθήματα που ακουμπάει το σώμα, αλλά ο νους, ο καθαρός νους. Εδώ υπάρχει πλατωνισμός και εδώ υπάρχει και στωϊκισμός, διότι για τους στωϊκούς η ουσία του νου, η ουσία της ψυχής είναι ο νους. Αυτό μοιάζει με τον Θεό. Ο Θεός δεν μπορεί να έχει συναισθήματα, δεν μπορεί να έχει επιθυμίες, είναι απαθής. Και για να είναι απαθής πρέπει να είναι καθαρός νους. Έτσι νόησις, νοήσεως, να βρει τον εαυτό του. Είναι δύσκολα όλα αυτά; Λοιπόν όπως και να είναι, αξίζει τον κόπο νομίζω, να κάνουμε μια βουτιά μιας και τα δύσκολα έχουν αξία γενικώς.
Λοιπόν επιμένω σε αυτό γιατί σήμερα εμφανίζεται μία μεγάλη σύγχυση, στα θέματα αυτά. Θα την εξηγήσουμε, θα μπούμε στην σύγχυση αυτή. Να τελειώσω λίγο με την ιστορία. Στη δύση θεωρήθηκε λοιπόν ότι ουσία του ανθρώπου είναι η ψυχή του, η σκέψη, η σκεπτόμενη ψυχή. Το εγώ είναι ουσιαστικά ένα σκεπτόμενο εγώ που είναι πάνω από το σώμα, πάνω από την παράδοση, πάνω από τα αισθήματα, πάνα απ' όλα, αυτό είναι το εγώ. Το καρτεσιανό, του Κάντ αυτό είναι το εγώ, αυτό το detouched, το αποσυνδεδεμένο εγώ, όπως ονομάστηκε από κάποιους ιστορικούς της φιλοσοφίας. Ναι αλλά κάποια στιγμή, αυτό το αποσυνδεδεμένο, καθαρά ψυχικό εγώ, το οποίο απελευθέρωσε τεράστιες πνευματικές δυνάμεις στην ιστορία, είναι αλήθεια έτσι γεννήθηκε η νεώτερη τεχνική, η νεότερη επιστήμη στην δύση, από έναν άνθρωπο που είναι καθαρή σκέψη. Ναι ανακάλυψε κάποια στιγμή το εγώ αυτό ότι έχει ένα σκοτεινό υπόγειο. Ανακάλυψε ότι άλλα λέει, άλλα κάνει και άλλα επιθυμεί για παράδειγμα. Ανακάλυψε τα μπερδέματα της γλώσσας, τις αστοχίες του συναισθήματος, τα αδιέξοδα έτσι της καθημερινότητας, να σκέπτομαι τα πάντα και κάτι περισσεύει. Υπάρχει ένας κόσμος ολόκληρος, ένα υπόγειο με όντα ζωντανά που βροντούνε από κάτω, έτσι. Και επιβουλεύονται την δήθεν ελευθερία και την δήθεν ασφάλεια του σκεπτόμενου εγώ.
Είναι το ασυνείδητο το περίφημο, γι' αυτό σας είπα ότι ο Φρόυδ ανήκει στους ευεργέτες της δύσης. Μας είπε ότι έχουμε και ενορμήσεις και βεβαίως οι ενορμήσεις ριζώνουν βαθειά στην σωματικότητα, έτσι δεν είναι; Ριζώνουν βαθειά στο σωματικό, δεν είναι σκέψεις οι ενορμήσεις, είναι ένστικτα. Πως θα κάνουμε καλά τα ένστικτα; Με την σκέψη κάτι γίνεται, με τα ένστικτα τι θα κάνουμε, καταλαβαίνετε; Δημιουργείται λοιπόν εδώ για πρώτη φορά, έτσι, προϋπόθεση για να εισβάλλει ένας αντάρτης, να εισβάλλει η εκδίκηση του σώματος αυτή, έτσι, επειδή δεν θεωρήθηκε μέλος, μέρος μιας λογικής εικόνας του Θεού, επειδή δεν του αποδόθηκε η εικόνα του Θεού, εισβάλλει τώρα ως αντάρτης το σώμα, καταλάβατε; Στη δύση εισβάλλει ως επαναστάτης. Δεν ξέρω πως, εάν έχουμε φιλοσόφους, αλλά αν έχουμε φιλοσόφους θα ξέρουν όλοι τον Φουκώ, είναι τραγική η ζωή του και με τραγικό θάνατος με τον οποίο πέθανε, που αυτοκτόνησε.
Και στις μέρες μας ο Φουκώ δίδασκε ακριβώς αυτό ότι η υπερβατικότητα, η υπέρβαση, ο τρόπος να βγω από την καθημερινότητα, από την καταπίεση, είναι το σώμα μου. Το ξαναλέω, γίνεται το σώμα το υπόλειμμα το οποίο επιστρέφει θορυβωδώς, αλλά ως αντάρτης και ως κάποιος ο οποίος καταστρέφει ουσιαστικά την ησυχία του, έτσι, ευρωπαίου ανθρώπου. Απωθήθηκε το σώμα στον έρωτα, τον δυτικό. Εάν διαβάσετε τα ιπποτικά μυθιστορήματα, κανένα από αυτά δεν περιέχει ερωτική πράξη και κανένα από αυτά δεν τελειώνει με ένωση των εραστών, σε αντίθεση με τα βυζαντινά μυθιστορήματα που τελειώνουν όλα με γάμο, ή αρχίζουν με γάμο και στη συνέχεια υπερασπίζονται τον γάμο.
Ο έρως στην δύση είναι αληθινός μόνο ως απουσία του ή ως φανταστική μοιχεία. Επιστρέφει λοιπόν το σώμα ως πορνογραφία στη δύση για παράδειγμα, διότι ο έρως -ο ιπποτικός έρως- που γεννήθηκε στην δύση από την αίρεση την χριστιανική των βογοβίνων ή παυλικιανών που δυστυχώς δεν παντρεύονταν και έτσι δεν υπάρχουν σήμερα, λοιπόν ήτανε καθαροί αυτοί, ήτανε εγκρατίτες αυτοί και οτιδήποτε σωματικό φοβόταν ότι τους μολύνει, επιστρέφει σαν πορνογραφία στη δύση λοιπόν. Επιστρέφει σαν ένωση στο ψυχικό επίπεδο, επιστρέφει σαν και αυτό που είπα στην αρχή αν μη τι άλλο, σαν μια μικρή ιδιωτική αλογία, η οποία με βοηθάει να αντιμετωπίσω, να ανταπεξέλθω τις δυσκολίες του ορθολογισμού, είτε είναι αυτός θεσμός λέγετε, είτε είναι επιστήμη, είτε είναι ολοκληρωτισμός, είτε είναι το δυτικό κράτος, το οποίο σημειωτέον διαφέρει πολύ από το βυζαντινό κράτος, το δυτικό κράτος θα πρέπει να κάνουμε μια ολόκληρη διάλεξη για να πούμε πως γεννήθηκε, ένα κράτος βαθειά ορθολογικό, στο οποίο προσχωρείς με τον νου, δεν προσχωρείς απλά, δεν το ανέχεσαι.
Για εμάς το κράτος είναι εσχατολογικό, είναι κάτι στο οποίο βολευόμαστε γιατί υπάρχει η βασιλεία του Θεού που έρχεται. Για τον δυτικό είναι ο λόγος του Θεού πάνω στην γη. Έ, αυτό λέει ο Χαίγκελ, αυτό είναι το κράτος, είναι κάτι το οποίο δεν μπορείς να το αγνοήσεις υπαρξιακά, γι' αυτό και δεν μπορείτε να πείσετε -εγώ δεν κατάφερα να πείσω, χρόνια στην Αγγλία-, ούτε έναν Άγγλο να κάνει φοροδιαφυγή. Ενδοβάλλει το κράτος, το ενδοβάλλει, νοιώθει ενοχή όταν κάνει φοροδιαφυγή, νοιώθει ότι διαταράσσει τον Θεό τον ίδιο, τον λόγο του κόσμου, ο οποίος ενσαρκώνεται στο κράτος. Δεν μπορεί να κάνει φοροδιαφυγή, λοιπόν.
Ήμουνα μια φορά στο Καίμπριτζ, από τις πολλές φορές που πηγαίνω κάθε τόσο, και έπρεπε να σταματήσω οπωσδήποτε και είχε μια διπλή κίτρινη γραμμή, που σημαίνει ότι καλύτερα να πεθάνεις, παρά να σταματήσεις εκεί. Παρά ταύτα είχα μερικούς Άγγλους να ξεφορτώσω, και λέω ας το κάνω με τον ελληνικό τρόπο, ανέβηκα στο πεζοδρόμιο μεγαλοπρεπώς και πατάω τις γραμμές. Τους κόπηκε η ανάσα. Με κοίταζαν έτσι με ανοικτό το στόμα. Και μετά ένας μου λέει, ίσα ίσα που το άκουσα, λέει «I like it!», μου αρέσει! Καταλάβατε, είναι η αλογία. Εάν πάτε στην Αγγλία την Παρασκευή το βράδυ θα δείτε τον καθηγητή σας στο Καίμπριτζ να είναι στουπί με μία τεράστια κανάτα μπύρα στο κεφάλι δίπλα του και να είναι ο ίδιος άνθρωπος. Την Δευτέρα θα είναι ακέραιος στην θέση του, καταλάβατε; Και απαιτεί και από εσάς να είστε πολύ σοβαρός μαζί του. Την Παρασκευή το βράδυ ήτανε αυτού του είδους η αλογία, η οποία έτσι; Επιστρέφει το σώμα λοιπόν στην σύγχρονη ζωή ακατέργαστο, ακριβώς επειδή δεν του αποδώσαμε την εικόνα του Θεού, ακριβώς διότι δεν καταφέραμε, μαζί με την πατερική παράδοση την ελληνική να καταλάβουμε, όπως λέει ο Παλαμάς, ότι το σώμα έχει «ενσυνενωμένας πνευματικάς διαθέσεις».
Έχει πάνω του, βαθειά πάνω του, πνευματική διάθεση. Είναι ένα πνευματικό γεγονός, όχι λιγότερο πνευματικό από την ψυχή, και όταν προφέρουμε την λέξη χάρις, η χάρις αυτή δεν αφορά μονάχα τον νου, αντιθέτως αφορά εξίσου ή και περισσότερο και το παθητικό μέρος της ψυχής και τα συναισθήματα δηλαδή και τις επιθυμίες και το σώμα. Δηλαδή ο Θεός ασχολείται με το σώμα πολύ σοβαρά. Δηλαδή οτιδήποτε κάνω με το σώμα, δηλαδή τα πάντα, δεν υπάρχει τίποτα που να μην κάνω με το σώμα, ο νους είναι ενσώματος, σήμερα το ξέρουμε, νομίζω την άλλη φορά σας είπα κάτι γι' αυτό, άρχισα κάτι να λέω, η σημερινή νευροψυχολογία το ξέρει αυτό, ότι ο νους είναι ενσώματος, έτσι δεν είναι; Όλα τα μαθηματικά του Καρτεσίου πρώτον απάγεται από σωματικές σχέσεις και από σωματικές έννοιες έτσι δεν είναι; Δεν ξέρω αν θυμάστε, νομίζω ότι είχα πει την άλλη φορά όλοι μας ας πούμε εδώ λένε ότι η αγάπη είναι θερμή. Γιατί είναι θερμή η αγάπη; Γιατί όλοι έχουμε ως παιδιά την εμπειρία του όταν μας αγκαλιάζει η μάνα μας και να μας σφίγγει στο σώμα της. Βλέπετε φτιάχνω έννοια, νοητική έννοια με βάση μια σωματική αίσθηση.
Σε όλες τις γλώσσες λέμε «τόπιασα», σε όλες τις γλώσσες το λέμε αυτό, το κατάλαβα. Γιατί το μικρό το παιδί τι κάνει για να καταλάβει; Πιάνει τα αντικείμενα. Για όλους μας οι δυσκολίες είναι φορτία, πολύ βαρύ φορτίο, διότι από μικροί έχουμε την εμπειρία ότι κάτι πολύ βαρύ δυσκολευόμαστε να το σηκώσουμε. Τι είναι δηλαδή μαρτυρίες όλα αυτά που λέω, ότι ο άνθρωπος είναι ψυχοσωματική ύπαρξη. Δεν είναι μόνον νους, δεν είναι μόνον ψυχή, αλλά είναι ακριβώς ενσώματος νους. Ένας νους ο οποίος μόνον ως σωματικός νους είναι δυνατόν να υπάρξει. Αυτό έχει φοβερές συνέπειες διότι εάν είναι τέτοιος ο άνθρωπος, έτσι, κάπως έτσι πρέπει να τον βλέπει και ο Θεός. Δηλαδή δεν μπορεί ο Θεός να βλέπει μόνον την ψυχή, πρέπει οπωσδήποτε να ασχολείται και με οτιδήποτε άλλο, έτσι; Αρκεί να σας πω στο σημείο αυτό ότι και ο ίδιος ο διαχωρισμός μεταξύ ψυχής και σώματος στην πατερική παράδοση την ελληνική δεν είναι τόσο σαφής.
Πρέπει να ξέρετε ότι η ψυχή δεν είναι άυλη στους πατέρες. Δεν είναι άυλη, όπως εξηγεί ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, μόνον σε σχέση με την υλική παχύτητα του σώματος. Είναι υλική η ψυχή, αποτελείται από λεπτότατη ύλη. «Πνεύμα λεπτόσωμον εστίν η ψυχή», λέει ο Νικόδημος ο Αγιορείτης, αντιγράφοντας ουσιαστικά τον μεγάλο πατέρα και δάσκαλο της δογματικής τον άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό έτσι, ο οποίος λέγει «ου πάντι άυλος εστίν η ψυχή, πάντι γαρ άυλος εστίν ο Θεός», μόνον ο Θεός είναι παντελώς άυλος. Η ψυχή είναι και γι' αυτό ακριβώς στην Ανατολή δεν ψάξαμε ποτέ να βρούμε, όπως έψαχνε ο Καρτέσιος ποιο είναι το σημείο που η άυλη ψυχή εφάπτεται με το υλικό σώμα. Διότι η ψυχή, ως υλική, είναι διάχυτη μέσα στο σώμα. Είναι εκμαγείο, υλικό εκμαγείο του σώματος. Και σε τι χρειάζεται η ψυχή στην περίπτωση αυτή, κατά τους πατέρες;
Η απάντηση την οποία δίνει ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης είναι πολύ σημαντική: είναι λέει, τολμηρή και σημαντική έτσι, είναι λέει ένα εκμαγείο, μία λεπτότατη υλική υφή που απομένει μετά τον θάνατο, για να μπορέσουμε λέει κάποτε, να μπορέσουμε να έχουμε αναδημιουργία του ίδιου ανθρώπου. Γιατί αλλιώς, λέει, η ανάσταση των νεκρών θα ήταν με δημιουργία άλλων ανθρώπων, καταλάβατε; Επομένως ένα ειδικό εκμαγείο του σώματος, έτσι, το οποίο ο Θεός θέλει να αναδημιουργήσει. Και γιατί να αναδημιουργήσει; Να αυτή η πολύ μυστήρια, θα λέγαμε, δήλωση. Γιατί να ξαναφτιάξει ο Θεός τον κόσμο; Δεν είναι καλά φτιαγμένος ο κόσμος; Βεβαίως είναι καλά φτιαγμένος ο κόσμος, όμως μέσα τον κόσμο χωράει και η δική μου ελευθερία και επειδή δρα η δική μου ελευθερία μέσα στον κόσμο, η προαίρεσή μου κάνει και σφάλματα. Κάνει αμαρτίες. Τι είναι αμαρτία; Αμαρτία είναι οτιδήποτε αποφασίζω να κάνω για πάρτη μου, για μένα μόνο. Οτιδήποτε με χωρίζει από τους άλλους. Οτιδήποτε με κλείνει στην φιλαυτία. Οτιδήποτε περιγράφεται με αυτό που ο Φρόυδ ονόμασε «δευτερογενής ναρκισσισμός», να το πω έτσι. Οτιδήποτε με απομονώνει σε εμένα τον ίδιο, είναι αμαρτία. Γιατί είναι αμαρτία αυτό; Διότι θα με οδηγήσει οπωσδήποτε σε σύγκρουση με τον άλλο, έτσι.
Ήταν δύο ασκητές, λέει μία φορά το γεροντικό, είχανε ξεχάσει να μαλώνουνε. Και κάποια στιγμή, ρωτάει ο ένας τον άλλον, «πως μαλώνουν οι άνθρωποι;». «Έ, λέει, πως μαλώνουν οι άνθρωποι, θα βάλουμε μια κανάτα στη μέση, λέει, εγώ θα πω ότι είναι δική μου, εσύ θα πεις ότι είναι δική μου, θα επιμείνουμε, και θα μαλώσουμε». Βάζουνε μια κανάτα στην μέση. Λέει ο ένας, «αυτή είναι δική μου». Λέει ο άλλος, «έ, πάρ' την». «Όχι», λέει ο πρώτος, «δεν το' πες καλά, θα πεις ότι είναι δική μου, θα το κάνουμε ανάποδα». Βάζουνε την κανάτα στην μέση, λέει ο δεύτερος, «αυτή η κανάτα είναι δική μου». Λέει ο άλλος, «δεν μπορώ να μην στην δώσω, πάρ' την». Και δεν κατάφεραν να μαλώσουν. Ο τσακωμός αρχίζει από την φιλαυτία, μόλις πω αυτή η κανάτα είναι δική μου και ο άλλος πει, βεβαίως αυτή η κανάτα δεν είναι δική σου, αλλά είναι δική μου, έτσι. Ο Θεός δεν είναι αμαρτία, γιατί δεν υπάρχει για τον εαυτό του. Η ελευθερία του, το είχαμε πει την άλλη φορά, είναι καθαρή αγάπη. Και μέσα στην Τριάδα είναι καθαρή κένωση, ο Πατήρ υπάρχει, γιατί υπάρχει ο Υιός. Φοβερό να ονομάζεσαι με το όνομα ενός άλλου. Λέμε Πατήρ και εννοούμε πάντα τι, τον Υιό. Δεν είναι ο Γιάννης που είναι και πατέρας, άρα έχει μια ξεχωριστή ύπαρξή του και μπορεί να αποκηρύξει τον υιό, το έχετε σκεφτεί ποτέ αυτό; Ο Πατήρ είναι Πατήρ, που σημαίνει ο Υιός. Αν εγώ είμαι πατήρ και πω εγώ είμαι πατήρ, θα πρέπει να υπάρχει υιός.
Αν το σκεφτείτε αυτό το πράγμα τι σημαίνει θα τρελαθείτε, δεν θα συνέλθετε εύκολα, θα περάσουν δεκαετίες να συνέλθετε, τι σημαίνει αυτό, καταλάβατε; Είναι ένας νέος τρόπος υπάρξεως. Και έρχεται λοιπόν ο Θεός, ο Χριστός στον κόσμο και μου προτείνει την ίδια ακριβώς, μου λέει ουαί υμίν γραμματείς και φαρισαίοι υποκριτές, σταυρώστε με! Μα τι λέει αυτός τώρα! Γι' αυτό ο χριστιανισμός δεν τελειώνει εύκολα, δεν τελειώνεις εύκολα με τον χριστιανισμό. Θυμάμαι όταν ήμουνα 20 χρονών έλεγα, πως ζει αυτό το πράγμα τόσες χιλιετίες, τι ανοησία είναι αυτό, καταλάβατε, ήμουν και εγώ ένας γόνος των κατηχητικών, και έλεγα να τελειώσω με την εκκλησία πολύ γρήγορα. Λοιπόν, και τώρα λέω, θα αρκέσει η ιστορία της ανθρωπότητος για να το καταλάβει αυτό άραγε; Καταλάβατε; Ουαί υμίν, μωροί και τυφλοί, σταυρώστε με! Αυτό το πράγμα το συγκλονιστικό, το να παραδίδεσαι και να αγαπάς ακριβώς αυτούς που δεν το αξίζουν και επειδή δεν το αξίζουν. Έ, αυτό είναι η καθαρή ελευθερία. Είναι η απόλυτη μη αμαρτία.
Λοιπόν, με τον τρόπο αυτό καταλαβαίνουμε γιατί έγινε και η ενσάρκωση, γιατί μιλάμε για το σώμα. Πως την ονομάζουν οι Πατέρες την ενσάρκωση: την ονομάζουν συγκατάβαση. Συγκατάβαση... πολύ ωραία λέξη. Συγκατάβαση, υπό την έννοια ότι δεν έχουμε κάποια φιλοσοφική αναγκαιότητα για την οποία να είναι υποχρεωμένος ο Θεός να λάβει σώμα. Γιατί δεν έχουμε αναγκαιότητα; Διότι είναι Τριάς και την βρίσκει πολύ ωραία, δεν έχει ανάγκη... Προσέξτε έχω ανάγκη, σημαίνει είμαι μόνος και όντας μόνος έτσι, παίρνω ένα φτωχό παιδάκι να μου κάνει παρέα. Αυτό δεν είναι συγκατάβαση, αυτό είναι ευγενική χρησιμοποίηση του άλλου, έτσι. Γι' αυτό σήμερα τα ζευγάρια έχουν πρόβλημα, ή σχεδόν όλα ή πολλά. Διότι χρειάζονται τον άλλον, παρένθεση και τον χρειάζονται πολύ άσχημα. Και το φοβερό είναι ότι δεν του λένε τι τον χρειάζονται.
Του παρουσιάζονται με την εικόνα της πλησμονής, ενώ αυτό που του ζητάνε στην πραγματικότητα είναι να τους γεμίσει, και δεν του λένε τι τον χρειάζονται. Είναι μεγάλη τέχνη στο ζευγάρι, χρειάζεται μια άλλη ομιλία αυτό όμως, να μάθει το ζευγάρι να λέει ο ένας στον άλλο τι πραγματικά χρειάζεται. Συνήθως κρύβουμε αυτά που χρειαζόμαστε, αλλά περιμένουμε να τα βρει ο άλλος. Και βέβαια δεν είναι αλήθεια αυτό που λένε - συνεχίζεται η παρένθεση - ότι το αγόρι ψάχνει να βρει μία σαν την μάνα του ή το κορίτσι σαν τον πατέρα του. Ψάχνει να βρει στην πραγματικότητα μία που έχει αυτά που δεν έχει η μάνα του και αυτό είναι το πιο φοβερό. Διότι δεν υπάρχει τρόπος έτσι, εάν δεν ανοιχτούνε αυτοί μεταξύ τους. Βαθειά αυτό είναι η αληθινή αγάπη. Να εξηγήσει ο ένας στον άλλον τι ακριβώς θέλει. Λοιπόν γιατί, διότι δεν είναι συγκατάβαση αυτή η αγάπη είναι χρειάζεται, είναι χρεία, χρειάζομαι να θεραπεύσω τις μονομέρειές μου και τα τραύματά μου, εντάξει; Κλείνει η παρένθεση.
Λοιπόν η ενσάρκωση είναι συγκατάβαση, που σημαίνει ότι κάποιος που δεν με χρειάζεται καθόλου μα καθόλου, αποφασίζει να αναλάβει προσωπική ευθύνη και το προσωπικό βάρος της ύπαρξής μου. Και να την αναλάβει, παρακαλώ προσέξτε, όχι στις δήθεν ευγενικές της στιγμές, δεν ήτανε το σώμα ενός φιλοσόφου, δεν πάει στον Πλάτωνα να πει θα ενωθώ με τον νου σου -τρομερό θα ήταν αυτό-, αλλά τι πάει, πάει και βρίσκει μια απλή κοπέλα στην Ναζαρέτ, με μεγάλη αγάπη για τον Θεό και για τον άνθρωπο, την Παναγία. Λοιπόν και κατεβαίνει μέσα στην πραγματική συνθήκη της πραγματικής μου δυσκολίας και της πραγματικής μου ύπαρξης. Φωτίζει δηλαδή την πληρότητα του είναι μου. Μπαίνει και αναλαμβάνει προσωπικά όλο αυτό το φύραμα για να το πάει πολύ μακριά, πέρα από τον θάνατο. Λοιπόν, γιατί χρειάζεται την σάρκωση, ρωτώ καμιά φορά τους φοιτητές μου. Δεν θα μπορούσε να έχει υπάρξει ένα είδος ουρανίου συμβολαίου, μια ουράνια συγνώμη, κάποια στιγμή να πει ο Θεός, περασμένα ξεχασμένα, ότι κάνατε και ότι σας έκανα τελειώνει εδώ, θα τα βρούμε και τέλειωσε η υπόθεση.
Σε τι χρειάζεται η ενσάρκωση, αυτή η συγκατάβαση, έτσι. Χρειάζεται μόνο για ένα λόγο, διότι να το πω με μία φράση του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου και μετά να το εξηγήσω. Λέει ο Γρηγόριος ο Θεολόγος, «δια το αγιασθήναι τω ανθρωπίνω του Θεού τον άνθρωπον». Επειδή πραγματικά ο άνθρωπος είναι ψυχή και σώμα, επειδή πραγματικά είναι μέσα στην ιστορία, επειδή πραγματικά έχει συναισθήματα. Και σκοπός δεν είναι η συγνώμη, σκοπός είναι η αφθαρσία όλων αυτών, σκοπός είναι η θέωση όλων αυτών. Έ, αυτή η θέωση, αυτή η αφθαρσία δεν μπορεί να γίνει χωρίς οντολογική ένωση κτιστού και ακτίστου, δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Μπορεί να είμαι συγχωρεμένος από όλους και μόνος, ναι ή όχι; Δεν μπορεί να είμαι, έτσι, σε μια στιγμή να μην έχω με τίποτα με κανέναν και να μην έχει κανένας με εμένα τίποτα και να είμαι κατάμονος. Είναι άλλο αυτό και άλλο πράγμα αυτό το άλλο το οποίο λέμε τόση ώρα ότι πρέπει η συνθήκη η ψυχοσωματική μου, έτσι να θεωθεί. Να αρχίσει να κάνει οτιδήποτε κάνει με ένα τέτοιο τρόπο που να είναι άξιος του Θεού, που είναι γεμάτος Θεό. Να αρχίσει δηλαδή, λένε οι Πατέρες, όχι λέει να εξαλείψει τα πάθη, τα πάθη δεν πρέπει να εξαλειφθούνε - εάν διαβάσετε τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, θα δείτε ότι είναι σε αυτό πάρα πολύ επίμονος -, αλλά να τα μεταμορφώσει, να τους δώσει αληθινό αντικείμενο. Να μάθω όχι να μην θυμώνω, αλλά να θυμώνω σωστά, όχι να μην αγαπώ, αλλά να αγαπώ σωστά κατά Θεόν, όχι να μην τρώω, αλλά να τρώω σωστά κατά Θεόν, όχι να μην χρησιμοποιώ τον κόσμο, αλλά να τον χρησιμοποιώ κατά Θεόν.
Αυτό σημαίνει η ενσάρκωση, να γίνω ένας εν σαρκί περιπολών Θεός, κάποιος δηλαδή ο οποίος ξέρει και έχει εξαντλήσει μέσ' την υλικότητα. Γιατί αυτή είναι η συνθήκη, υλικός είμαι, τελείως, και η ψυχή μου υλική και εγώ υλικός, τελείως μέσ' την υλικότητα, έτσι να εξαντλήσει τι, την χάρη του Θεού, την σωτηρία του Θεού, το Πνεύμα το Άγιο. Έτσι όταν ρωτάει η Καινή Διαθήκη το ερώτημα αυτό, «τις μερίσεται του σώματος του θανάτου τούτου», λέει ο Παύλος. Η απάντηση λοιπόν δεν είναι η αθάνατη ψυχή του, διότι η ψυχή είναι κομμάτι μου, δεν μπορεί να με σώσει η ψυχή, είναι κάτι που επιβιώνει από εμένα, τι είναι η ψυχή... ένα αυτοκίνητο όταν τρακάρει έτσι, διαλύεται αλλά οι βίδες μένουν. Η ψυχή είναι οι βίδες, η βαριά δομή διαλύεται, το σώμα, και μένουν οι βίδες. Δεν είναι ο άνθρωπος μόνον η ψυχή. Μπορεί να ξαναέχω το σώμα άραγε; Μπορεί το σώμα αυτό, το αυτοκίνητο αυτό, να προχωρήσει και να υπάρξει με ένα τέτοιο τρόπο θεοειδή; Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα του χριστιανισμού και ως προς αυτό είναι πολύ τολμηρός φιλοσοφικά.
Κανείς ουδέποτε δεν το διανοήθηκε αυτό, ούτε το Ισλάμ, ούτε φυσικά πολύ περισσότερο ο Ινδουϊσμός ή ο Βουδισμός που αντίθετα συμβουλεύει να απαλλαγούμε από την ύπαρξη αυτή διότι είναι πόνος. Ο χριστιανισμός δεν αδειάζει τον πόνο. Δεν θα μπορούσα να είμαι χριστιανός εάν υπήρχε άρνηση του πόνου στο ευαγγέλιο. Δεν θα μπορούσα να είμαι χριστιανός, προσωπικά, εάν ο Χριστός δεν υπέφερε και δεν πέθαινε. Θα ήταν ψεύτικο, δεν θα ήταν κατάβαση, συγκατάβαση στην δική μας αλήθεια. Επομένως καταλαβαίνετε ότι το να έχει κανείς σώμα, το να είναι κανείς σώμα, γιατί εάν έχουμε σώμα είμαστε σώμα, είναι πάρα πολύ σημαντικό. Είναι μια μεγάλη απελπισία και μια μεγάλη ελπίδα. Απελπισία διότι δεν υπάρχει τίποτα μέσα μας που να μας κάνει θεούς από μόνο του. Ελπίδα διότι αυτό το τίποτα, αυτή η φθορά, αυτή η έλλειψη μπορεί να γίνει αιώνια πλησμονή δια του θεού και τώρα και στους αιώνες. Έτσι...
Ξαναγυρίζω, να πω μια μικρή ανακεφαλαίωση και μετά θα σας δώσω τον λόγο, γιατί μίλησα πολύ ώρα. Λοιπόν είπαμε ότι το σώμα απωθήθηκε από την φιλοσοφία γενικά, από την αρχαία φιλοσοφία μέχρι την νεότερη. Θεωρήθηκε άλογο και η ιδεολογία ακολούθησε θεωρώντας ότι το σώμα, ότι η ουσία του ανθρώπου, η εικόνα του θεού είναι μόνο στην ψυχή. Στην δύση επέστρεψε ως αντάρτης το σώμα και ως τέτοιο είναι πολύ γοητευτικό, μέσα από την διαφήμιση, μέσα από τον υπέροχο αυτό ναρκισσισμό της σύγχρονης μουσικής έτσι, μέσα από την σύγχρονη τέχνη, αλλά μέσα και από χυδαιότερες εκφάνσεις, οι οποίες και αυτές είναι πολύ κοντινές μας, διότι μας έχουν περικυκλώσει σε μία καθημερινότητα πια. Το μεγάλο στοίχημα είναι ακριβώς αυτό που συνέβη, πιστεύω, στην πατερική ελληνική παράδοση, όπου ξαφνικά αποδόθηκε η εικόνα του Θεού και στο σώμα. Η πνευματοποίηση του σώματος. Το ότι μπορώ να θυμώνω κατά Θεόν, το ότι ο έρως - ο σωματικός έρως - δεν χρειάζεται να είναι πορνογραφία, αλλά μπορεί να μπει μέσα στην οντολογία, την καθημερινή ζωή του ανθρώπου, ότι τα συναισθήματα και οι επιθυμίες μπορούν να προσεχθούν από τον Θεό και όχι απλά να υπάρχουν σαν μια παρένθεση.
Εν ολίγοις το γεγονός ότι ο εικονισμός του Θεού πάνω στο σώμα και πάνω στην ψυχή, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την ενσάρκωση ως συγκατάβαση, ως ανάληψη του σώματος από τον Θεό τον ίδιο και δημιουργεί μια ριζική πνευματικοποίηση του σώματος. Αυτή η ριζική πνευματικοποίηση του σώματος είναι το αίτημα του άμεσου μέλλοντος. Και το αίτημα αυτό, έτσι να ξέρετε, το ερώτημα αυτό θα το απαντήσουμε εμείς όλοι στην δύση, ο ελληνοδυτικός κόσμος, με δύο πιθανούς τρόπους: ο ένας θα είναι ο παγανιστικός έτσι, όπου το σώμα θα θεωρηθεί ως κατοικητήριο σκοτεινών δυνάμεων στις οποίες πρέπει να παραδοθούμε, έστω με μέτρο αλλά να παραδοθούμε, ένα μέρος της ψυχολογίας του βάθους ήδη το ζητάει αυτό σήμερα, και ο άλλος τρόπος θα είναι ο χριστιανικός, δηλαδή η πιθανότητα το Πνεύμα το Άγιο να μπορεί να θεώσει το σώμα, δηλαδή να το κάνει διάφανο στην χάρη και να το κάνει όμορφο και κυρίως αιώνιο. Αυτά.*

Πάτρα, Κυριακή, 10-05-2009:
Ομιλία στο Ξενοδοχείο «Αστήρ» της Πάτρας με αφορμή την εορτή του προστάτη των οδοντιάτρων, Αγίου Αντύπα. Τη διοργάνωση έκανε ο σύλλογος οδοντιάτρων Πάτρας. ** Η απομαγνητοφώνηση έγινε από τον Στ. Μ. Δρ. και οι διαμόρφωση και υπογραμμίσεις από τον admin. Το κείμενο θα σταλεί στον ομιλητή για τυχόν συντακτικές και λοιπές βελτιώσεις, αφού η ομιλία έγινε όλη «από στήθους». *** Ο κ. Μητρόπουλος είναι (2009) πρόεδρος του οδοντιατρικού συλλόγου Πάτρας
πηγή: Χριστιανική και i-mpatron.gr

Δευτέρα 26 Απριλίου 2010

Κείνη την ώρα

Από την ποιητική συλλογή "Ο γάμος του τρελλού"
Στίχοι γραμμένοι στο Δαφνί .Ποιητής:Στέλιος Τσαγκάς

Κατηγορείσαι
προδότης
πως είσαι

Ο Βελουχιώτης,αλλιά του
τα δόντια του τρίζει
και τα μυαλά του
στον αέρα σκορπίζει.

Στην σκλαβωμένη την χώρα
ο εχθρός αλωνίζει
κι η ιστορία κείνη την ώρα
έναν αιώνα τώρα
πίσω τον δείκτη γυρίζει

Και ο αγέρας σφυρίζει
και χαϊδεύει τα ματωμένα τα γένεια
και τα μαύρα μαλλιά ανεμίζει
του Βελουχιώτη του Άρη
και η Ελλάδα με έννοια
κάτω από των Τρικάλων το Φανάρι
σα Παναγιά για το Χριστό που δακρύζει

Bob Chapman: Η ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΟΔΙΟΠΟΜΠΑΙΟΣ ΤΡΑΓΟΣ

Rotting Christ - Orders From The Dead (cover)

Δευτέρα 12 Απριλίου 2010

Τέσσερεις σημειώσεις γιὰ τὸ σχολεῖο

του Σταῦρου Ζουμπουλάκη

Τὸ σχολεῖο βρέθηκε στὸ ἐπίκεντρο τῆς κρίσης τοῦ Δεκεμβρίου. Τὰ Γυμνάσια καὶ τὰ Λύκεια τῆς χώρας ἔζησαν μέρες ταραχῆς καὶ ἔντασης. Οἱ μαθητὲς ταυτίστηκαν συναισθηματικὰ μὲ τὸν νεκρὸ συνομήλικο καὶ ἀντέδρασαν ἀκαριαῖα: συνελεύσεις, ἀποχὴ ἀπὸ τὰ μαθήματα, καταλήψεις, διαδηλώσεις.

Ἔμειναν ἔξω ἀπὸ τὸ χορὸ οἱ βαριεστημένοι καὶ οἱ ἀδιάφοροι. Δὲν θὰ μιλήσουμε παρακάτω γιὰ τὰ γεγονότα, τὶς αἰτίες τους, τὴ σημασία τους καὶ τὶς ἐλπίδες ποὺ γεννοῦν ἤ ποὺ διαψεύδουν, οὔτε θὰ μιλήσουμε γενικὰ γιὰ τὸ σχολεῖο καὶ τὸ ρόλο του. Θὰ σχολιάσουμε ἁπλῶς, πολὺ σύντομα, ὁρισμένες ἀπόψεις ποὺ διατυπώθηκαν τὶς μέρες ἐκεῖνες (ἀλλὰ ὄχι μόνο) στὰ ἔντυπα καὶ ἠλεκτρονικὰ ΜΜΕ καὶ οἱ ὁποῖες ἐκφράζουν ρητὰ ἡ ὑπόρρητα μία γενικότερη στάση ἀπέναντι στὸ σχολεῖο.

1. Ἕνα ρῆμα ποὺ εἶχε, ἀπροσδόκητα, πολὺ ὑψηλὰ ποσοστὰ χρήσης τὶς μέρες τοῦ Δεκέμβρη ἦταν τὸ ρῆμα «ἀφουγκράζομαι» καὶ ἡ προτρεπτικὴ ὑποτακτικὴ «νὰ ἀφουγκραστοῦμε τὰ παιδιά». Νὰ σημαίνει κάτι ἄραγε τούτη ἡ λεξιλογικὴ καὶ συντακτικὴ ἐπιλογή; Νομίζω πὼς ὅσοι τὴν ἔκαναν ἐννοοῦσαν ἡ ὑπονοοῦσαν ὅτι τὰ παιδιὰ ἔχουν μέσα τους τὴν ἀλήθεια, εἴτε τὴν ἐκφράζουν καθαρὰ εἴτε τὴν ψελλίζουν ἀδέξια, καὶ ἂν στήσουμε προσεκτικὰ τὸ αὐτί μας θὰ τὴν ἀκούσουμε, θὰ τὴ συλλάβουμε. Τὰ παιδιὰ τὰ ξέρουν ὅλα, ἔτσι κι ἀλλιῶς, ὅπως ἔλεγε καὶ ἐκεῖνο τὸ δημοφιλὲς τραγουδάκι, καὶ δὲν ἀπομένει σέ μᾶς τοὺς ἐνήλικους παρὰ νὰ τὰ ἀκούσουμε μὲ προσοχή, δηλαδὴ νὰ τὰ ἀφουγκραστοῦμε. Ἐντέλει, τὰ παιδιὰ εἶναι ἀθῶα, τίμια, εἰλικρινῆ, σοφά. Ἂς ἐνωτισθοῦμε τὴ μυστικὴ φωνή τους.

Ἕνα ἄλλο ρῆμα ὡστόσο ποὺ δὲν ἀκούστηκε διόλου καὶ ποὺ θὰ ἀκούγεται στὸ ἑξῆς ὅλο καὶ λιγότερο, ἀνήκει σχεδὸν στὶς ἀπαγορευμένες λέξεις, εἶναι τὸ ρ. «διδάσκω». Ὅταν ὅμως μιά κοινωνία ἀφουγκράζεται τὰ παιδιὰ μὰ δὲν τὰ διδάσκει, σημαίνει ἁπλούστατα καὶ τραγικότατα ὅτι δὲν ἔχει τίποτε νὰ τοὺς πεῖ, δὲν ἔχει κάτι νὰ τοὺς παραδώσει. Στὴ σχολικὴ γλώσσα ἡ διδασκαλία λέγεται σοφὰ καὶ παράδοση, τὸ «παραδίδω» εἶναι συνώνυμο τοῦ «διδάσκω». Αὐτὸ ἀκριβῶς ἄλλωστε σημαίνει διδάσκω: παραδίδω στοὺς μαθητὲς γνώσεις, ἀλήθειες, ἀξίες καί, κυρίως, τοὺς παραδίδω ἕναν κόσμο ὁλόκληρο, τὸν κόσμο ποὺ παρέλαβα ἀπὸ τοὺς πατέρες. Ἡ ἐκπαίδευση ὑπάρχει ἐπειδὴ ἀκριβῶς εἴμαστε θνητοὶ καὶ πρέπει κάπου νὰ ἀφήσουμε τὸν κόσμο μας, πρέπει σὲ κάποιους νὰ τὸν παραδώσουμε καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσουμε νὰ τὸν παραλάβουν.

Ὁ Τζαὶμ Σεμπρούν (Jaime Semprun) στὸ βιβλίο του L'Abime se repeuple (1997) γράφει τὸ ἑξῆς:
Ὅταν ὁ οἰκολόγος πολίτης ἰσχυρίζεται ὅτι θέτει τὸ πιὸ ἐνοχλητικὸ ἐρώτημα: ποιὸν κόσμο θὰ ἀφήσουμε στὰ παιδιά μας;, ἀποφεύγει νὰ θέσει ἕνα ἄλλο πραγματικὰ ἀνησυχητικὸ ἐρώτημα(1). Σὲ τί εἴδους παιδιὰ θὰ ἀφήσουμε τὸν κόσμο;

Ο Jean-Claude Michea, στὸν ὁποῖο διαβάζω τὸ παράθεμα, θεωρεῖ πὼς «αὐτὸ εἶναι στὸ ἑξῆς τὸ ἐκπληκτικὸ ἐρώτημα». Ὅσο θὰ λιγοστεύουν ἐκεῖνοι ποὺ ἀναλαμβάνουν τὴν εὐθύνη τῆς διδασκαλίας καὶ τῆς παράδοσης, καὶ θὰ πληθαίνουν οἱ ἀφουγκραστές, τόσο τὸ παραπάνω ἐρώτημα θὰ γίνεται ἐκπληκτικότερο καὶ ἡ ὑπονοούμενη ἀπάντηση θὰ ἔρχεται ὅλο καὶ πιὸ κοντὰ στὴν πραγμάτωση. Ἂν πάντως οἱ τρυφεροὶ ἀφουγκραστές εἶχαν πράγματι τὴν ἱκανότητα νὰ ἀφουγκραστοῦν, τότε ἐκεῖνο ποὺ θὰ ἄκουγαν εἶναι πὼς τὰ παιδιὰ δὲν ἔχουν ἀνάγκη νὰ βροῦν στὸ πρόσωπο τοῦ δασκάλου (καὶ τοῦ ἐνηλίκου ἐν γένει) τὸν ὅμοιο καὶ τὸν ἀδελφό τους —τὸν ὑποκριτὴ δηλαδή, κατὰ τὸν ἀκροτελεύτιο προλογικὸ στίχο τοῦ Μπωντλαίρ— ἀλλὰ ἐκεῖνον ποὺ θὰ τὰ διδάξει μὲ γνώση καὶ κύρος, ἕναν ἄνθρωπο μὲ ὑπόσταση καὶ ὄχι ἀέρα, κάποιον δηλαδὴ μὲ τὸν ὁποῖο νὰ ἀξίζει τὸν κόπο καὶ νὰ συγκρουστοῦν.

2. Μία ἀπὸ τὶς θετικότερες ὄψεις τῶν μαθητικῶν κινητοποιήσεων τοῦ Δεκεμβρίου θεωρήθηκε τὸ γεγονὸς ὅτι ὁδήγησαν πολλοὺς μαθητὲς νὰ πολιτικοποιηθοῦν. Ὑποστηρίζω καὶ ἐγὼ προσωπικὰ ὁτιδήποτε σπάει τὸ κέλυφος τῆς ἐγωιστικῆς ἰδιώτευσης καὶ κάνει τοὺς ἀνθρώπους νὰ νοιάζονται γιὰ τὰ κοινὰ προβλήματα καὶ νὰ δροῦν συλλογικὰ γιὰ τὴν ἀντιμετώπισή τους. Βεβαίως κάθε πολιτικοποίηση δὲν εἶναι ἀπὸ μόνη της θετική. Πολιτικοποίηση εἶναι καὶ ἡ προσχώρηση σὲ ἀκροδεξιὲς ἡ φασιστικὲς ὀργανώσεις, σὲ σταλινικὰ κόμματα, σὲ ἀναρχικὲς ὁμάδες. Ἡ πολιτικοποίηση δὲν μπορεῖ ποτὲ νὰ παίρνει θετικὸ πρόσημο ἐρήμην τοῦ περιεχομένου της.

Ἂς ὑποθέσουμε ὡστόσο πὼς οἱ μαθητὲς πολιτικοποιήθηκαν πρὸς τὴ σωστὴ κατεύθυνση, χωρὶς νὰ ἐξετάζουμε ἐδῶ ποιὰ θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι αὐτή. Ὅλα καλὰ καὶ ἅγια καὶ ἀντίρρηση καμιά. Ἐδῶ ἀκριβῶς ὅμως εἶναι ποὺ χρειάζεται μιά ἐξήγηση. Ὅσο σημαντικὴ καὶ ἂν εἶναι ἡ πολιτικοποίηση τῶν νέων, δὲν ἀποτελεῖ σκοπὸ τοῦ σχολείου. Οἱ μαθητές, τοῦ Γυμνασίου καὶ τοῦ Λυκείου ἐν προκειμένῳ, δὲν πᾶνε σχολεῖο γιὰ νὰ πολιτικοποιηθοῦν ἀλλὰ γιὰ νὰ μάθουν γράμματα. Δὲν μπορεῖ ποτὲ νὰ ἀποτελεῖ εὔσημο γιὰ τὸ σχολεῖο ἡ πολιτικὴ δράση ἡ πολιτικοποίηση τῶν μαθητῶν του. Οἱ λόγοι καὶ οἱ τρόποι τῆς πολιτικοποίησής τους βρίσκονται ἐκτός σχολείου καὶ ἔξω ἀπὸ τὸν αὐλόγυρό του ἄς πᾶνε σὲ ὅσες διαδηλώσεις θέλουν καὶ ἂς ἀναπτύξουν ὅποια νόμιμη πολιτικὴ δραστηριότητα προτιμοῦν.

Ὅταν ὅμως μπαίνουν στὴ σχολικὴ αἴθουσα, ἐκεῖ παύει ὁ θόρυβος τοῦ κόσμου, οἱ κραυγὲς τῶν διαδηλώσεων, οἱ πολιτικὲς (καὶ ὅποιες ἄλλες) ἀντιμαχίες, γιὰ νὰ μπορέσει νὰ ἀκουστεῖ καθαρὰ ἡ φωνὴ τῶν μεγάλων σκιῶν τοῦ παρελθόντος, ἡ φωνὴ τῶν πατέρων. Τελικά, τὸ σχολεῖο, συγκροτώντας νέους μὲ παιδεία καὶ σκέψη, συμβάλλει μὲ ἕναν ἄλλο, ἔμμεσο ἀλλὰ πολὺ πιὸ οὐσιαστικό, τρόπο στὴν πολιτικοποίησή τους, ὥστε, ὅταν ἀποφοιτήσουν καὶ γίνουν πολίτες - γιατί, ὅσο εἶναι μαθητές, δὲν εἶναι ἀκόμη πολίτες—, νὰ εἶναι ἡ πολιτικὴ σκέψη καὶ πράξη τους ἀδογμάτιστη, ἔλλογη, δημοκρατική.

3. Ἂν τὸ δεύτερο σχόλιο ἀφορᾶ ἕνα (λαθεμένο) εὔσημο ποὺ ἀποδόθηκε στὸ σχολεῖο, τὸ τρίτο ἀναφέρεται σὲ μιά ἀπὸ τὶς μομφὲς ποὺ ἀκούσαμε πολὺ συχνὰ νὰ τοῦ προσάπτεται. Εἰπώθηκε κατὰ κόρον ὅτι τὸ σχολεῖο εἶναι βαρετὸ καὶ πληκτικό. Πολλὰ τὰ ἐρωτήματα ποὺ ἀναφύονται ἀπὸ αὐτὴ τὴ μομφή. Καταρχᾶς τί ἀκριβῶς εἶναι πληκτικό, τὸ μάθημα, τὸ βιβλίο, ὁ δάσκαλος; Ἀποκλείεται νὰ εἶναι ὁ μαθητὴς βαριεστημένος καὶ ἀδιάφορος; Ὑπάρχει ἀμφιβολία ὅτι ἡ διδασκαλία, αἴφνης, τῆς Γραμματικῆς τῶν Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν δὲν μπορεῖ ποτὲ νὰ γίνει συναρπαστική; Εἶναι δυνατὸν κάθε μάθηση νὰ γίνει εὐχάριστη, σὰν παιχνίδι;

Ἔχω λοιπὸν τὴν ἐντύπωση, γιὰ νὰ μὴν πολλαπλασιάζω ἄσκοπα τὰ ἐρωτήματα, ὅτι ὅσοι προσάπτουν στὸ σχολεῖο τὴ μομφὴ αὐτὴ ἔχουν στὸ μυαλὸ τους κάτι πολὺ χειρότερο ἀπὸ τὸ ὑπάρχον: ἕνα σχολεῖο χωρὶς προσπάθεια, χωρὶς μόχθο, μία παιδεία χωρὶς παιδεμό. Ἁπλούστατα, δὲν γίνεται. Θὰ ὑπάρχει πάντα ἕνα μεγάλο ποσοστὸ ὄχι ἁπλῶς κόπου ἀλλὰ καὶ ἀπωθητικῆς ἀγγαρείας κατὰ τὴ μάθηση. Δὲν μπορεῖ κάθε μάθηση νὰ εἶναι σὲ ὅλες τὶς στιγμὲς της συναρπαστική. Οἱ μαθητὲς (καὶ οἱ γονεῖς τους) ἄλλωστε τὸ ξέρουν πολὺ καλὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἀποδέχονται, ὅταν πρόκειται γιὰ τὶς ξένες γλῶσσες, τὴ μουσικὴ ἤ τὸ χορὸ ποὺ μαθαίνουν ἐκτός τοῦ ὑποχρεωτικοῦ δημόσιου σχολείου. Ἔμαθε ποτὲ κανεὶς μιά ξένη γλώσσα χωρὶς κοπιαστικὴ ἀγγαρεία; Ἂν δὲν τὸ ἀποδέχονται ὅταν πρόκειται γιὰ τὸ ὑποχρεωτικὸ σχολικὸ πρόγραμμα, αὐτὸ ὀφείλεται στὴν κρίση τῆς κοινωνικῆς λειτουργίας τοῦ σχολείου, οἱ ρίζες καὶ ἡ λύση τῆς ὁποίας ὅμως βρίσκονται ἔξω ἀπὸ αὐτό. Δὲν ἔχω ἀσφαλῶς τίποτε ὑπὲρ τῆς πλήξεως, ἀλλὰ τὸ σχολεῖο λούνα-πὰρκ ποὺ ἔχουν οἱ ἄλλοι στὸ μυαλό τους δὲν εἶναι σχολεῖο. Δὲν μπορεῖ ὅλα σὲ τούτη τὴ ζωὴ νὰ θέλουμε νὰ γίνουν ἕνα παιδικὸ πάρτι γενεθλίων. Τὸ σχολεῖο ἔχει παιδεμό.

4. Τὰ παραπάνω σύντομα σχόλια σηκώνουν ἀσφαλῶς πολλὴ συζήτηση καὶ χρειάζονται ὁπωσδήποτε περαιτέρω διευκρινίσεις. Ὑπάρχει ὡστόσο κάτι, τοῦ ὁποίου ἐπίσης σταθήκαμε καθημερινὰ μάρτυρες κατὰ τὰ γεγονότα τοῦ Δεκεμβρίου, ποὺ δὲν ἐπιδέχεται καμία συζήτηση παρὰ μόνο ἀπερίφραστη καταδίκη: ὁ φιλονεϊκὸς λαϊκισμός. Ἡ πιὸ ἀκραία ἔκφραση αὐτοῦ τοῦ λαϊκισμοῦ ἦταν βεβαίως ἡ πρόταση τοῦ προέδρου τοῦ Συνασπισμοῦ γιὰ ψῆφο στὰ δεκάξι.

Συναφέστερη πάντως μὲ τὸ θέμα μας εἶναι μία ἄλλη, ποὺ δὲν προσέχτηκε, νομίζω, ἰδιαίτερα. Στὶς 17 Δεκεμβρίου 2008 ἡ Σύγκλητος τοῦ Παντείου Πανεπιστημίου ἐξέδωσε ψήφισμα ὅπου, μεταξὺ ἄλλων, καὶ τὰ ἑξῆς:

Γιὰ τοὺς λόγους αὐτοὺς ἡ Σύγκλητος ἀποφασίζει:
—Να μετονομάσει τὴν αἴθουσα 108 τῆς Πτέρυγας Στασινόπουλου, σὲ Ἀμφιθέατρο «Ἀλέξης Γρηγορόπουλος». Ἕνας ἔφηβος ποὺ δὲν πρόλαβε νὰ σπουδάσει θὰ μείνει μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο πάντα στὸ Πανεπιστήμιο.

—Να καθιερώσει τὴν 6η Δεκεμβρίου κάθε ἔτους ὡς ἡμέρα διεξαγωγῆς ἐπιστημονικῆς ἐκδήλωσης μνήμης καὶ τιμῆς τοῦ Ἀλέξη Γρηγορόπουλου(2).

Τὰ πανεπιστήμια ὅλου τοῦ κόσμου ποὺ σέβονται τὸν ἑαυτό τους καὶ τοὺς φοιτητὲς τους ἀφιερώνουν τὶς αἴθουσες καὶ τὰ καθιερωμένα συνέδρια ἤ διαλέξεις τους σὲ κορυφαίους πανεπιστημιακοὺς δασκάλους τοῦ οἰκείου ἱδρύματος ἤ σὲ ἄλλες μεγάλες πνευματικὲς φυσιογνωμίες. Ἡ ἀφιέρωση αἴθουσας καὶ συνεδρίου στὸ ἀδικοχαμένο παιδὶ δὲν ἀποτελεῖ σεβασμὸ στὴ μνήμη του ἀλλὰ χυδαῖο λαϊκισμό, μὲ σκοπὸ νὰ κολακέψει τοὺς φοιτητές. Ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ νὰ προτείνω στοὺς σεβαστοὺς καθηγητὲς νὰ πάρουν ἀπὸ τὸ ράφι τῆς βιβλιοθήκης τους τὴν Πολιτεία τοῦ Πλάτωνος καὶ νὰ ξαναδιαβάσουν τὸ 563a-e, γιὰ νὰ θυμηθοῦν ὅτι στὸ ἔδαφος τῆς κολακείας τῶν νέων δὲν φυτρώνει ἡ δημοκρατία ἀλλὰ ἡ τυραννία.

1. Ζάν Κλὼντ Μισεά, Ἡ ἐκπαίδευση τῆς ἀμάθειας, μτφρ. Ἄγγελος Ἐλεφάντης, Βιβλιόραμα, Ἀθήνα 2002, σ. 59.
2. Βλ. ἔνθετο Παιδεία καὶ Κοινωνία, τχ. 39, τῆς Κυριακάτικης Αὐγῆς, 28.12.2008, σ. 5.

πηγή: περιοδικό Nέα Εστία 2009
Ἀναδημοσίευση ἀπό www.antifono.gr

Τετάρτη 24 Μαρτίου 2010

Ο λόγος του Κολοκοτρώνη στην Πνύκα






Παιδιά μου!

Εις τον τόπο τούτο, οπού εγώ πατώ σήμερα, επατούσαν και εδημηγορούσαν τον παλαιό καιρό άνδρες σοφοί, και άνδρες με τους οποίους δεν είμαι άξιος να συγκριθώ και ούτε να φθάσω τα ίχνη των. Εγώ επιθυμούσα να σας ιδώ, παιδιά μου, εις την μεγάλη δόξα των προπατόρων μας, και έρχομαι να σας ειπώ, όσα εις τον καιρό του αγώνος και προ αυτού και ύστερα απ’ αυτόν ο ίδιος επαρατήρησα, και απ’ αυτά να κάμωμε συμπερασμούς και δια την μέλλουσαν ευτυχίαν σας, μολονότι ο Θεός μόνος ηξεύρει τα μέλλοντα. Και δια τους παλαιούς Έλληνας, οποίας γνώσεις είχαν και ποία δόξα και τιμήν έχαιραν κοντά εις τα άλλα έθνη του καιρού των, οποίους ήρωας, στρατηγούς, πολιτικούς είχαν, δια ταύτα σας λέγουν καθ’ ημέραν οι διδάσκαλοί σας και οι πεπαιδευμένοι μας. Εγώ δεν είμαι αρκετός. Σας λέγω μόνον πως ήταν σοφοί, και από εδώ επήραν και εδανείσθησαν τα άλλα έθνη την σοφίαν των.

Εις τον τόπον, τον οποίον κατοικούμε, εκατοικούσαν οι παλαιοί Έλληνες, από τους οποίους και ημείς καταγόμεθα και ελάβαμε το όνομα τούτο. Αυτοί διέφεραν από ημάς εις την θρησκείαν, διότι επροσκυνούσαν τες πέτρες και τα ξύλα. Αφού ύστερα ήλθε στον κόσμο ο Χριστός, οι λαοί όλοι επίστευσαν εις το Ευαγγέλιό του, και έπαυσαν να λατρεύουν τα είδωλα. Δεν επήρε μαζί του ούτε σοφούς ούτε προκομμένους, αλλ’ απλούς ανθρώπους, χωρικούς καί ψαράδες, και με τη βοήθεια του Αγίου Πνεύματος έμαθαν όλες τες γλώσσες του κόσμου, οι οποίοι, μολονότι όπου και αν έβρισκαν εναντιότητες και οι βασιλείς και οι τύραννοι τους κατέτρεχαν, δεν ημπόρεσε κανένας να τους κάμη τίποτα. Αυτοί εστερέωσαν την πίστιν.

Οι παλαιοί Έλληνες, οι πρόγονοί μας, έπεσαν εις την διχόνοια και ετρώγονταν μεταξύ τους, και έτσι έλαβαν καιρό πρώτα οι Ρωμαίοι, έπειτα άλλοι βάρβαροι καί τους υπόταξαν. Ύστερα ήλθαν οι Μουσουλμάνοι και έκαμαν ό,τι ημπορούσαν, δια να αλλάξη ο λαός την πίστιν του. Έκοψαν γλώσσες εις πολλούς ανθρώπους, αλλ’ εστάθη αδύνατο να το κατορθώσουν. Τον ένα έκοπταν, ο άλλος το σταυρό του έκαμε. Σαν είδε τούτο ο σουλτάνος, διόρισε ένα βιτσερέ [αντιβασιλέα], έναν πατριάρχη, καί του έδωσε την εξουσία της εκκλησίας. Αυτός και ο λοιπός κλήρος έκαμαν ό,τι τους έλεγε ο σουλτάνος. Ύστερον έγιναν οι κοτζαμπάσηδες [προεστοί] εις όλα τα μέρη. Η τρίτη τάξη, οι έμποροι και οι προκομμένοι, το καλύτερο μέρος των πολιτών, μην υποφέρνοντες τον ζυγό έφευγαν, και οι γραμματισμένοι επήραν και έφευγαν από την Ελλάδα, την πατρίδα των, και έτσι ο λαός, όστις στερημένος από τα μέσα της προκοπής, εκατήντησεν εις αθλίαν κατάσταση, και αυτή αύξαινε κάθε ήμερα χειρότερα• διότι, αν ευρίσκετο μεταξύ του λαού κανείς με ολίγην μάθηση, τον ελάμβανε ο κλήρος, όστις έχαιρε προνόμια, ή εσύρετο από τον έμπορο της Ευρώπης ως βοηθός του ή εγίνετο γραμματικός του προεστού. Και μερικοί μην υποφέροντες την τυραννίαν του Τούρκου και βλέποντας τες δόξες και τες ηδονές οπού ανελάμβαναν αυτοί, άφηναν την πίστη τους και εγίνοντο Μουσουλμάνοι. Καί τοιουτοτρόπως κάθε ήμερα ο λαός ελίγνευε καί επτώχαινε.

Εις αυτήν την δυστυχισμένη κατάσταση μερικοί από τους φυγάδες γραμματισμένους εμετάφραζαν και έστελναν εις την Ελλάδα βιβλία, και εις αυτούς πρέπει να χρωστούμε ευγνωμοσύνη, διότι ευθύς οπού κανένας άνθρωπος από το λαό εμάνθανε τα κοινά γράμματα, εδιάβαζεν αυτά τα βιβλία και έβλεπε ποίους είχαμε προγόνους, τι έκαμεν ο Θεμιστοκλής, ο Αριστείδης και άλλοι πολλοί παλαιοί μας, και εβλέπαμε και εις ποίαν κατάσταση ευρισκόμεθα τότε. Όθεν μας ήλθεν εις το νου να τους μιμηθούμε και να γίνουμε ευτυχέστεροι. Και έτσι έγινε και επροόδευσεν η Εταιρεία.

Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε «πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα», αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση.

Εις τον πρώτο χρόνο της Επαναστάσεως είχαμε μεγάλη ομόνοια και όλοι ετρέχαμε σύμφωνοι. Ο ένας επήγεν εις τον πόλεμο, ο αδελφός του έφερνε ξύλα, η γυναίκα του εζύμωνε, το παιδί του εκουβαλούσε ψωμί και μπαρουτόβολα εις το στρατόπεδον και εάν αυτή η ομόνοια εβαστούσε ακόμη δύο χρόνους, ηθέλαμε κυριεύσει και την Θεσσαλία και την Μακεδονία, και ίσως εφθάναμε και έως την Κωνσταντινούπολη. Τόσον τρομάξαμε τους Τούρκους, οπού άκουγαν Έλληνα και έφευγαν χίλια μίλια μακρά. Εκατόν Έλληνες έβαζαν πέντε χιλιάδες εμπρός, και ένα καράβι μιαν άρμάδα…

Εγώ, παιδιά μου, κατά κακή μου τύχη, εξ αιτίας των περιστάσεων, έμεινα αγράμματος και δια τούτο σας ζητώ συγχώρηση, διότι δεν ομιλώ καθώς οι δάσκαλοι σας. Σας είπα όσα ο ίδιος είδα, ήκουσα και εγνώρισα, δια να ωφεληθήτε από τα απερασμένα και από τα κακά αποτελέσματα της διχονοίας, την οποίαν να αποστρέφεσθε, και να έχετε ομόνοια. Εμάς μη μας τηράτε πλέον. Το έργο μας και ο καιρός μας επέρασε. Και αι ημέραι της γενεάς, η οποία σας άνοιξε το δρόμο, θέλουν μετ’ ολίγον περάσει. Την ημέρα της ζωής μας θέλει διαδεχθή η νύκτα του θανάτου μας, καθώς την ημέραν των Αγίων Ασωμάτων θέλει διαδεχθή η νύκτα και η αυριανή ήμερα. Εις εσάς μένει να ισάσετε και να στολίσετε τον τόπο, οπού ημείς ελευθερώσαμε• και, δια να γίνη τούτο, πρέπει να έχετε ως θεμέλια της πολιτείας την ομόνοια, την θρησκεία, την καλλιέργεια του Θρόνου και την φρόνιμον ελευθερία.

Τελειώνω το λόγο μου. Ζήτω ο Βασιλεύς μας Όθων! Ζήτω οι σοφοί διδάσκαλοι! Ζήτω η Ελληνική Νεολαία!